Iñaki Varona Urbina

Iñaki Varona Urbina
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Gasteiz, 1967ko irailaren 14a (56 urte)
Herrialdea	Araba, Euskal Herria
Hezkuntza
Hizkuntzak	euskara gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	irakaslea, historialaria eta idazlea
ikaeuskaltegiak.eus…

Iñaki Varona Urbina (Gasteiz, Araba, 1967ko irailaren 14a) irakasle eta mendizale euskaltzalea da.

Lan Harreman eta Giza Baliabideetako ikasketak bukatuta, 1994an, IKAn – Nafarroako eta Arabako hainbat euskaltegik osatutako koordinakundean ekin zion bere jarduera profesionalari. Geroztik, Gasteizko euskarazko kultur bizitzan aktiboki parte hartzen du. Hala Bedi Irratian kolaboratzaile izan zen Iñaki Lazkanorekin batera Zebrabidea asteroko magazinean. Pyrenaica aldizkariko hainbat artikuluren egilea da eta Ahotsak^[1] proiektuan parte hartu du. Bere interesguneak izan dira euskaraz zabaltzea Vasco-Navarro trenaren historia herrikoia eta etnografikoa, zein bidezidor historikoei buruzko ikerketa euskaraz zabaltzea.

Euskara irakasle

1994tik IKA euskaltegietan garatzen du bere jarduera profesionala hainbat jardueratan. Besteak beste, didaktikako buru gisa ibili da. Horrez gain, "Araban bai, baina" lehiaketaren sustatzaile nagusia izan da. Lehiaketa honen helburua da parte-hartzaileek -taldeka- Arabako hainbat tokitan ateratako argazkien kokapena identifikatu behar duten.

Karmele Oria Murgialdairekin batera, IVAPek eta IKA euskaltegiek argitaratutako "Trebakuntzako ariketa-liburua^[2]" ikasmaterialaren egilea da.

Vasco-navarro trenaren burdinbide zaharra

Mendiarekiko eta istorio txikiekiko zaletasunetik abiatuta, 2006an "Vasco-Navarro trenaren burdinbide zaharra" hitzaldia^[3] prestatu zuen. Trenaren burdinbide zaharra Bergaratik Lizarraraino 44 urtez ibili zen, eta "mendizale trena" ere esaten zitzaion. Gaur egun, tren honen ibilbide zaharra bizikletaz edo oinez egiteko etapetan prestatuta dago (Wikiloc).

Mendi federazioa eta Pyrenaica aldizkaria

2006tik bidezidor teknikaria da, eta garai hartako Euskal Mendi Federazioko zuzendaritza-batzordearekin lankidetzan lanean ibili zen bidezidor historikoen proiektuak garatzen aritu zen. 2016an Pyrenaica aldizkariarekin kolaboratzen hasi zen eta 1936ko Gerra Zibilean euskal frontean oinarritutako mendizale ibilbideei buruzko artikuluak idatzi zituen.

• Irrintzi bat entzun da... Gerra zibila: Arabako frontean barna.^[4] Bidexka honek batailako fronteko mugarri garrantzitsuenak zeharkatzen ditu, Arabako Untzagatik Otxandioraino.

1. zatia	UNTZAGA-ALTUBE	(19 km)
2. zatia	ALTUBE-SARRIA	(16 km)
3. zatia	SARRIA-MURUA	(15 km)
4. zatia	MURUA-UBIDE	(13 km)
5. zatia	UBIDE-LANDA	(17 km)
6. zatia	LANDA-OTXANDIO	(19 km)

• Irrintzi bat entzun da... Gerra zibila: Arabako frontean barna.^[5] Ibilbide honen bigarren zatia, Otxandion hasten da eta Elgetan amaitzen da.

1. zatia	OTXANDIO-URKIOLA	(14 km)
2. zatia	URKIOLA-GANTZAGA	(11 km)
3. zatia	GANTZAGA-KANPAZAR	(12 km)
4. zatia	KANPAZAR-ELGETA	(10 km)

• Arabako mendialdeko gordelekuak, Isaac Puenteren ibilbide historikoa.^[6] Bidezidor biribil hau, Arabako Maeztu herritik abiatuta, igarotzen da Isaac Puente mediku eta mendizale ezagunak 1936ko irailean bere azken orduak ezkutatuta eman zituen lekuetatik, Pancorbo inguruan harrapatu eta exekutatu aurretik.

Erreferentziak

Kanpo estekak

• Vasco-Navarro trena: burdinbide zaharra” hitzaldia eskainiko du Astrabuduan Iñaki Varona historiagileak - Hiruka.eus (2006-05-05)
• Iñaki Varona, experto en el 'trenico' y profesor de euskera, contará hoy infinidad de detalles y anécdotas - Diario Vasco (2015-11-26)
• Mendi Festibala: El Vasconavarro, el tren montañero (Iñaki Varona). Halabedi.eus
• Gasteizko Euskararen Ahotsak - Ahotsak.eus
• Araban da, baina - Alea.eus

• Datuak: Q113621499
• Multimedia: Iñaki Varona Urbina / Q113621499