Teapot Domeko eskandalua

Teapot Domeko eskandalua
Irudia
Edward L. Doheny petrolio-enpresariak (mahaian, bigarren eskuinetik) Teapot Domeko petrolio-errentamenduak ikertzen zituen Senatuko Batzordearen aurrean testigantza eman zuen 1924an.
Map
Motaeskandalu
Honen izena daramaTeapot Rock (en) Itzuli
HerrialdeaAmeriketako Estatu Batuak
Parte-hartzaileak
Albert B. Fall (en) Itzuli
Harry Ford Sinclair (en) Itzuli
Edward L. Doheny (en) Itzuli

Teapot Domeko eskandalua Warren G. Harding AEBetako presidentearen administrazioa inplikatu zuen funtzionario-eroskeria kasu bat izan zen, 1921etik 1923ra bitartean. Albert Bacon Fall barne-idazkariak Teapot Domen (Wyoming) zeuden petrolio-erreserbako eremuak alokatu zizkien, baita beste bi kokaleku ere Kalifornian, tarifa txikiko eta lizitazio lehiakorrik gabe, petrolio-konpainia pribatuei.[1] Thomas J. Walsh senatariak sakon ikertu zituen errentamenduak. Petrolio-konpainien eroskeria onartzeagatik zigortuta, Fall espetxera joan zen lehen presidentetza-kabineteko kide bihurtu zen. Inor ez zuten kondenatu eroskeria ordaintzeagatik.

Watergate eskandaluaren aurretik, Teapot Domeren gaia "Estatu Batuetako politikaren historiako eskandalu handi eta zirraragarrientzat" jotzen zen.[2] Hardingen administrazioaren izen ona kaltetu zuen, 1922ko Trenbidearen Greba Handiaren erabilera polemikoak eta 1922ko Mundu Gerrak doitutako Konpentsazio Legearen (Bonus Bill) Hardingen betoak jada oso kaltetua zegoena.[3] Kongresuak, gero, legeria bat onartu zuen, gaurdaino irauten duena, eta Ordezkarien Ganberari eta Senatuari zitazioa egiteko ahalmena ematen die Estatu Batuetako edozein herritarren erregistro fiskalak berrikusteko, hautetsiak edo izendatuak izan.[4] Uste da eskandaluaren ondoriozko legeek botereak eman zizkiola Kongresuari, kontrol-erakunde gisa duen papera finkatuz.[5]

Erreferentziak

  1. ↑ «Teapot Dome Scandal» HISTORY 2019-06-10.
  2. ↑ Cherny, Robert W. «Graft and Oil: How Teapot Dome Became the Greatest Political Scandal of its Time» History Now (Gilder Lehrman Institute of American History).
  3. ↑ «Warren G Harding: Domestic & foreign affairs» Grant-Eisenhower. President profiles..
  4. ↑ Paletta, Damian. (2019-04-09). «Mnuchin reveals White House lawyers consulted Treasury on Trump tax returns, despite law meant to limit political involvement» The Washington Post.
  5. ↑ Jurecic, Quinta. (2020-05-11). «The Supreme Court Case That Could Destroy the Balance of Powers» The Atlantic.

Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q3236296
  • Commonscat Multimedia: Teapot Dome scandal / Q3236296
  • Identifikadoreak
  • LCCN: sh85133077
  • Hiztegiak eta entziklopediak
  • Britannica: url
  • Wd Datuak: Q3236296
  • Commonscat Multimedia: Teapot Dome scandal / Q3236296