Zorrotza–Zorrozgoiti geralekua

Zorrotza–Zorrozgoiti
Geralekuko sarrera eta txarteldegiak
Lineak
« Santa Ageda ◄    ► Basurto »⁠ « Santa Ageda ◄     ► Basurto-Osp. »
Kokapena
Helbidea	Zorrotza-Kastrexana errepidea, 34; 48013
Udalerria	Bilbo,  Bizkaia
Geltokiaren datuak
Kodea	05457
Gunea	1. gunea
Irekiera	1890eko abenduaren 5a
Irisgarria
Aldageltokia
Nasak	2
Trenbideak	2
Jabea	Trenen Azpiegituren Administratzailea
Eragilea	Renfe Feve
Garraio zerbitzuak
Renfe Aldiriak	Bilbo ↔ Balmaseda
Renfe Feve	Bilbo ↔ Santander   Bilbo ↔ Leon
Bilbobus	18  San Ignazio ↔ Zorrotza 85  Zazpilanda ↔ Atxuri 88  Kastrexana ↔ Indautxu G6  Zorrotza ↔ Plaza Biribila
Eskema

L4 linea
Abando Ametzola Irala Errekalde Basurto–Ospitalea Zorrotza–Zorrozgoiti Santa Ageda Kastrexana Irauregi Guneak: 1. gunea

C-4f linea
Bilbo–Concordia 3' Ametzola 1' Basurto–Ospitalea 4' Zorrotza–Zorrozgoiti 3' Santa Ageda 2' Kastrexana 4' Irauregi 4' Zaramillo 4' Quadra 6' Sodupe 3' Artxube 2' Lanbarri 2' Gueñes 1' Aranguren–Geltokia 1' Aranguren–Geralekua 2' Zalla 1' Colegio 2' Ibarra 2' Bolunburu 2' Herrera 3' Balmaseda 3' Galtzara Guneak: 1. gunea 2. gunea 3. gunea 4. gunea

Zorrotza–Zorrozgoiti Euskal Herriko Bizkaiko tren eta autobus geraleku bat da, Bilbo udalerriko Zorrotza auzoan kokatuta dagoena.

Geralekua 1890eko abenduaren 5an ireki zen.

Egoera

Geralekua honako burdinbide hauen ibilbidearen zati da:^[1]

•  Bilbo — Leon: 5,136 kilometro-puntua
•  Bilbo — Santander: 5,136 kilometro-puntua

Sarbideak

•    Zorrotza-Kastrexana errepidea, 34

Historia

Kadagua ibaiaren arroan trenaren behin betiko proiektua Victor Txabarri, Manuel Allendesalazar, Enrique Aresti eta Ramón Bergé ingeniariek aurkeztu zuten 1888ko maiatzean. Urte bereko uztailean onartu zen. Burdinbidea onura publikokotzat jo zen, 99 urterako ustiapen batekin. Kadaguako Trenbidearen Konpainia 1888ko uztailaren 2an eratu zen kudeatzeko. Linea Zorrotzan abiatu behar zen, Bilbotik Portugaleterako burdinbideak auzo horretan zuen geltokian.^[2]

Burdinbidea 1890eko abenduaren 5an inauguratu zen. Urtean gutxienez 96 000 bidaiari garraiatzeko asmoa zuten, eta jarduerak hasi eta lau urte eskasera 219 504 bidaiari mugitzen zituzten. Geraleku hori burdinbidearen gainerakoarekin batera inauguratu zen 1890eko abenduaren 5an.^[3]

1898an sortu zen Bilbo-Santander burdinbidea, Zorrotza-Balmaseda trenbidea Santander-Solares eta Zalla-Solares burdinbidetarekin lotu ondoren, Bilbo eta Santander arteko ibilbideak ahalbidetuz.^[4]

1972an FEVE eragileak trenbideen ustiapena bere esku hartu ondoren, 1975ean Bilbo-Leon eta Bilbo-Santander burdinbideak lotu zituen Arangurengo geltokian. Handik aurrera bai Santanderretik bai Leonetik zetozen trenek trenbide beretik heltzen dira Irauregira. Lutxanako eta Roblako saihesbideak zama-garraiorako trenentzako besterik ez ziren mantendu.

1994an Bilbo-Leon burdinbidea itxi ostean, trenek Balmasedako geltokira baino ez ziren heltzen.^[5] 2003an berriro ireki zen Bilbo-Leon burdinbidea, batipat Robla kotren turistiko zerbitzua ezartzeko, eta baita egunean zentzu bakoitzeko tren bat jartzeko. Bere aldetik, Bilbo-Santander burdinbidea irekita mantendu zen, gaur egun egunean zentzu bakoitzeko hiru tren daudelarik.^[6]

Bilbo-Leon burdinbideari dagokionez, 2009an Galtzarako geralekura luzatuta, trenek aldiriko zerbitzua egiten dute Bilbora arte, eta tren bat ibiltzen da 30 minutuko maiztasunaz. Burdinbide hau, aipatutakoen artean guztiz elektrifikatuta dagoen bakarra da.^[7]

Geralekua

Geralekua, Zorrotza izena zuena, Zorrotza–Zorrozgoiti izenara aldatu zen Zorrotzako geltokitik bereizteko.

Geralekuak sarbide bakarra du, eskaileraz zein arrapalaz irisgarri. Nasa aldaketa pasonibela gurutzatuz egiten da.

Zerbitzuak

Eskualdeko trenak

Renfe Feve  Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠ R3 Bilbo Concordia Ametzola • Basurto–Ospitalea • Zorrotza–Zorrozgoiti • Irauregi • Zaramillo • Sodupe • Aranguren–Geltokia • Mimetiz • Traslaviña • Artzentales • Villaverde Turtzioz • Karrantza • Gibaja • Udalla • Marron • Limpias • Treto • Cicero • Gama • Beranga • Hoz de Anero • Villaverde de Pontones • Puente Aguero • Orejo • Heras • Astillero • Maliaño • Valle Real • Nueva Montaña • Valdecilla Santander⁠ R3b Bilbo Concordia Ametzola • Basurto–Ospitalea • Zorrotza–Zorrozgoiti • Irauregi • Zaramillo • Sodupe • Gueñes • Aranguren–Geltokia • Mimetiz • Traslaviña • Artzentales • Villaverde Turtzioz Karrantza⁠ R4 Bilbo Concordia Ametzola • Basurto–Ospitalea • Zorrotza–Zorrozgoiti • Irauregi • Zaramillo • Sodupe • Aranguren–Geltokia • Aranguren–Geralekua • Zalla • Balmaseda • Arla–Berron • Ungo–Nava • Mercadillo • Cadagua • Bercedo • Quintana • Espinosa de los Monteros • Redondo • Sotoscueva • Pedrosa • Dosante–Cidad • Robredo–Ahedo • Soncillo • Arija • Llano • las Rozas • Montes Claros • los Carabeos • Mataporquera • Cillamayor • Salinas de Pisuerga • Vado–Cervera • Castrejon de la Peña • Villaverde–Tarilonte • Santibañez de la Peña • Guardo–Geralekua • Guardo–Geltokia • la Espina • Valcuende • Puente Almuhey • Cerezal de la Guzpeña • Prau de la Guzpeña • Llama de la Guzpeña • Valle de las Casas • Sorriba • Cistierna • la Ercina • Boñare • la Veciella • Matallana de Toriu • San Feliz • Asuncion/Universidad Leon Matallana

Aldiriko trenak

Bilboko Renfe Aldiriak  Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠  C-4f Bilbo Concordia Ametzola • Basurto–Ospitalea • Zorrotza–Zorrozgoiti • Santa Ageda • Kastrexana • Irauregi • Zaramillo • Quadra • Sodupe • Artxube • Lanbarri • Gueñes • Aranguren–Geltokia • Aranguren–Geralekua • Zalla • Colegio • Ibarra • Bolunburu • Herrera • Balmaseda Galtzara

Hiriko autobusak

Zorrotza-Kastrexana 25

i e a   Bilbobus 18  Zorrotza → San Ignazio

Zorrotzabaso (12) • Zazpilanda / Pinadia • Zazpilanda / Bidegain • Zorrotza-Kastrexana 25   • Fray Juan 35 • Fray Juan 11   • Montevideo / (Olabeaga) • Montevideo / Santa Ana • Montevideo / (Ospitalea)   • Basurto / Aita Donostia   • Autonomía 43   • Iparraguirre 63 • Iparraguirre (42) / Bizkaia plaza • Iparraguirre 29 • Museo 1 / Henao • Deustuko Zubia • San Pío X / H. Aguirre • San Pedro / Eliza • L. Aguirre 42 / Bidarte   • Don Bosco / Ugarteko • L. Aguirre (89) / Sarriko   • L. Aguirre 140 / Residencia • L. Aguirre 154 • L. Aguirre 172 / Levante plaza   • L. Aguirre 179

1. ↑ EuroFerroviarios. «Zorrotza-Zorrozgoiti (geralekua)» euroferroviarios.net (Noiz kontsultatua: 2020-05-05).
2. ↑ Iberiar Penintsulako trenbide txikietako historia. Fundación de los Ferrocarriles Españoles DL 2005 ISBN 84-88675-97-6. PMC 804307216. (Noiz kontsultatua: 2021-05-23).
3. ↑ Roblatik Balmasedarako trenaren kronologia. Via Libre aldizkaria, 465. zenbakia. 2003ko ekaina.
4. ↑ «Santaderretik Bilbora Trenbidearen Konpainia» web.archive.org 2016-02-03 (Noiz kontsultatua: 2021-05-23).
5. ↑ (Gaztelaniaz) Asociación Burgalesa de Amigos del Ferrocarril. «Bilbo-Robla burdinbidea: geltokiak» (Noiz kontsultatua: 2014-08-31).
6. ↑ (Gaztelaniaz) Asociación Burgalesa de Amigos del Ferrocarril. «Bilbo-Robla burdinbidea: ibilbidea» (Noiz kontsultatua: 2014-08-31).
7. ↑ Treneando. «Fevek geraleku berri bat inauguratu zen Balmasedan» (Noiz kontsultatua: 2013-04-07).