Aeterne rerum conditor

Aeterne rerum conditor è uno degli inni attribuiti a sant'Ambrogio di Milano.[1]

L'inno menziona Gesù Cristo come "portatore di luce" (in latino: lucifer)[2], seguendo 2 Pietro 1:19[3], che afferma:

«Abbiamo inoltre la parola profetica più salda: farete bene a prestarle attenzione, come a una lampada splendente in luogo oscuro, fino a quando spunti il giorno e la stella mattutina sorga nei vostri cuori.»

(2 Pietro 1:19)

Le alinea 15 e 16 si riferiscono al rinnegamento di Pietro.[4]

L'inno è scritto in tetrametri giambici, formando dei distici che descrivono il seguente schema metrico: | u – u – | u – u – || u – u – | u – u – |.

Testo latino

Aeterne rerum conditor,
noctem diemque qui regis,
et temporum das tempora,
ut alleves fastidium;

Praeco diei iam sonat,
noctis profundae pervigil,
nocturna lux viantibus
a nocte noctem segregans.

Hoc excitatus lucifer
solvit polum caligine,
hoc omnis erronum chorus
vias nocendi deserit.

Hoc nauta vires colligit
pontique mitescunt freta,
hoc ipsa petra ecclesiae
canente culpam diluit.

Surgamus ergo strenue!
gallus iacentes excitat,
et somnolentos increpat,
gallus negantes arguit.

gallo canente spes redit,
aegris salus refunditur,
mucro latronis conditur,
lapsis fides revertitur.

Iesu, labantes respice,
et nos videndo corrige,
si respicis, lapsi stabunt,
fletuque culpa solvitur.

Tu lux refulge sensibus,
mentisque somnum discute,
te nostra vox primum sonet
et ore psallamus tibi.

Sit, Christe, Rex piissime,
tibi Patrique gloria
cum Spiritu Paraclito,
in sempiterna saecula. Amen.

Nel Breviario Romano del 1632 furono apportate alcune modifiche minori al testo delle strofe 2, 3, 7 e 8.

Note

  1. ^ John McGuckin At the Lighting of the Lamps: Hymns of the Ancient Church Carmen Aurorae - A Hymn at Dawn pp.32-33
  2. ^ Latin from the Liturgia Horarum, and Latin Hymns, F. A. March, 1894. Translation by W J. Copeland (1804-1885).
  3. ^ 2 Pietro 1:19, su La Parola - La Sacra Bibbia in italiano in Internet.
  4. ^ Charles Kraszewski, Rossetti’s Armadillo 2014 -Now, pp. 49-51

Collegamenti esterni

  • (EN) Thesaurus Precum Latinarum, su preces-latinae.org. URL consultato il 12 gennaio 2024 (archiviato dall'url originale il 17 luglio 2006).
  • Traduzione in italiano (PDF), su Università di Trento (archiviato il 16 luglio 2019). (Giuseppe Vecchi, Poesia Latina medievale, Guanda Editore, 1959, Parma XL-254, (ivi pp. 2-3). (edizione del 1952: EAN: 2570160788219)
  • Filmato audio Giovanni Vianini (solista, Schola Gregoriana Mediolanensis), Aeterne rerum conditor. URL consultato il 12 gennaio 2024 (archiviato dall'url originale il 12 gennaio 2024).
  • Filmato audio Giovanni Vianini e Ensemble "Exsurge Domine", Aeterne rerum conditor, Cattedrale di Santa Maria Assunta in Oristano.
  Portale Cattolicesimo
  Portale Musica