Opus quadratum

Muur van Servius Tullius in opus quadratum.

Opus quadratum "vierkantwerk" is een Romeinse muurbouwtechniek, waarbij natuurstenen blokken van gelijke afmetingen werden gebruikt.

Beschrijving

De grote vierkante of rechthoekige blokken natuursteen werden in halfsteensverband gelegd.[1] De stenen werd meestal zonder mortel gelegd, soms werden ze vastgezet met metalen doken[2] of ankers.[3] Hierbij werd een zogenaamde dookgat in de steen geboord, waarna het anker met gesmolten lood werd vastgezet.

De techniek leek uiterlijk veel op opus isodomum en gebruikte dezelfde bouwtechnieken, maar was niet helemaal hetzelfde. Bij opus quadratum werden gewone stenen gebruikt in plaats van de mooier afgewerkte kubieke stenen en waren de stenen allemaal van dezelfde lengte, wat bij opus isodomum meestal niet zo was.[4] Verder werd opus quadratum in tegenstelling tot opus isodomum ook gebruikt als afdekking van het Romeins betonwerk ofwel opus caementium.[5]

Geschiedenis

De muurbouwtechniek werd reeds in de 6e eeuw v.Chr. toegepast door de Etrusken en de Griekse kolonisten in Italië.[5] De Romeinen namen de techniek over en gebruikten het in de 4e eeuw v.Chr. bij de bouw van de Muur van Servius Tullius.

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Vitruvius, Handboek bouwkunde (1997, Nederlandse vertaling door Ton Peters van De architectura), IV 4.4, p. 125, ISBN 9789025309299.
  2. Instituut voor de Nederlandse Taal, Dook
  3. (en) Lesley Adkins, Roy A. Adkins, Handbook to Life in Ancient Rome (2014), p. 166, ISBN 9780816074822.
  4. (en) Cesare Rossi, Flavio Russo, Ferruccio Russo, Ancient Engineers' Inventions: Precursors of the Present. (2009), p. 304, ISBN 9789048122530.
  5. a b (en) Fikret Yegül, Diane Favro, Roman architecture and urbanism : from the origins to late antiquity. (2019), pp. 128, 139, ISBN 9780521470711.