Samendrukbaarheidsfactor

De samendrukbaarheidsfactor (Z) van een gas wordt in de thermodynamica gedefinieerd als:

${\displaystyle Z={\frac {pV}{nRT}}}$

Hierbij is p de druk, n het aantal mol, ${\displaystyle T}$ de absolute temperatuur en ${\displaystyle R}$ de gasconstante.

Voor een ideaal gas is Z = 1. Voor een reëel gas kan Z zowel > 1 zijn als < 1, maar bij voldoende hoge drukken is Z steeds > 1.

De toestandsvergelijking van een reëel gas wordt soms uitgedrukt als een machtreeks:

${\displaystyle Z=1+{\frac {B}{V_{\mathrm {m} }}}+{\frac {C}{V_{\mathrm {m} }^{2}}}+{\frac {D}{V_{\mathrm {m} }^{3}}}+\dots }$

Kritische samendrukbaarheidsfactor

Een belangrijke parameter die een reëel gas karakteriseert is de kritische samendrukbaarheidsfactor ${\displaystyle Z_{c}={\frac {p_{c}V_{c}}{n_{c}RT_{c}}}}$. Met de toestandsvergelijking van Van der Waals berkent men een waarde van 3/8 = 0,375, een waarde die vrij sterk verschilt van de geobserveerde waarden: