Anna Oldenburska (1501–1575)

Anna Oldenburska
Ilustracja
regentka Fryzji Wschodniej
Okres

od 1540
do 1561

Dane biograficzne
Data i miejsce urodzenia

14 listopada 1501
Oldenburg

Data i miejsce śmierci

10 listopada 1575
Greetsyhl

Ojciec

Jan XIV

Matka

Anna z Anhalt-Dessau

Mąż

Enno II
od 6 marca 1530

Dzieci

Elżbieta, Edzard II, Jadwiga, Anna, Krzysztof, Jan II

Anna Oldenburska[1] (ur. 14 listopada 1501 w Oldenburgu, zm. 10 listopada 1575 w Greetsyhl) – regentka Fryzji Wschodniej w latach 1540–1561.

Życiorys

Była córką hrabiego Oldenburga Jana XIV i Anny, córki księcia Anhalt-Dessau Jerzego I. 6 marca 1530 poślubiła hrabiego Fryzji Wschodniej Ennona II. Po śmierci męża w 1540 została regentką w imieniu swojego małoletniego syna Edzarda II. Przez pierwsze dwa lata rządów toczyła spór o regencję ze swoim szwagrem Janem I, z którego wyszła zwycięsko. Odrzuciła wprowadzoną przez Edzarda I zasadę primogenitury i starała się zapewnić udziały w dziedzictwie także młodszym synom, Krzysztofowi i Janowi. Krzysztof zmarł w 1566, ale konflikt Edzarda II z Janem doprowadził do faktycznego podziału kraju, który utrzymał się także po jej śmierci[2].

Panując w trudnym okresie reformacji starała się dążyć do równouprawnienia wyznań i ich pokojowego współistnienia. Zachowała neutralność podczas I wojny szmalkaldzkiej. W 1548 została zmuszona przez cesarza do przyjęcia interim augsburskiego i wydalenia z kraju jego przeciwników, w tym swego doradcy Jana Łaskiego[2].

Dążyła do unowocześnienia i rozwoju kraju. W 1543 zreformowała system prawny i stworzyła policję. W 1557 zawarła umowę handlową z królem Szwecji Gustawem I, gwarantującą wolny handel pomiędzy oboma krajami[2].

Zmarła 10 listopada 1575 w Greetsyhl. Została pochowana w krypcie rodowej w Wielkim Kościele w Emden. Mowę podczas pogrzebu wygłosił Menso Alting[2].

Rodzina

6 marca 1530 poślubiła hrabiego Fryzji Wschodniej Ennona II. Z tego małżeństwa pochodziły następujące dzieci:

  • Elżbieta (1531–1555), żona hrabiego Holsztynu-Pinnebergu Jana V,
  • Edzard II (1532–1599), hrabia Fryzji Wschodniej
  • Anna (1534–1552)
  • Jadwiga (1535–1616), żona księcia Lüneburga-Harburga Otto II,
  • Krzysztof (1536–1566), hrabia Fryzji Wschodniej
  • Jan II (1538–1591), hrabia Fryzji Wschodniej[3]

Przypisy

  1. ↑ M. Bogucka (rec.), Renaissance Europe. The individual and society 1480-1520, J. R. Hale, New York 1973, Odrodzenie i Reformacja w Polsce, Tom 20 (1975), s. 223; O. Bartel, Jan Łaski, Warszawa 1955, s. 152.
  2. ↑ a b c d Edmund Freiherr von Oefele: Anna (Gräfin und Regentin von Ostfriesland). W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 1. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1887, s. 468–469. (niem.).
  3. ↑ Anna v.Oldenburg. [w:] WW-Person [on-line]. [dostęp 2019-08-11]. (niem.).
Kontrola autorytatywna (osoba):