Archiwum Państwowe w Toruniu

Archiwum Państwowe w Toruniu
Ilustracja
Siedziba główna archiwum
Data założenia

1899

Dyrektor

Beata Herdzin

Wielkość zbioru

ponad 6 tys. akt

Rodzaje zbioru

akta, dokumentacja kartograficzna, fotografie, materiały ulotne, dokumentacja techniczna

Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Adres

Plac Rapackiego 4, Toruń

Oddziały

Włocławek, ul. ks. Skorupki 4

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Archiwum Państwowe w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Archiwum Państwowe w Toruniu”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Archiwum Państwowe w Toruniu”
Ziemia53°00′35″N 18°36′07″E/53,009722 18,601944
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
W latach 1946–1957 Archiwum Państwowe mieściło się w Ratuszu Staromiejskim

Archiwum Państwowe w Toruniu − jedno z najstarszych archiwów państwowych w Polsce. Centrala archiwum znajduje się przy Placu Rapackiego 4.

Charakterystyka

Zadaniem instytucji jest gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie materiałów archiwalnych oraz nadzór nad zasobem archiwalnym. Archiwum obejmuje swym działaniem miasto i powiat Toruń oraz powiaty: chełmiński, wąbrzeski, golubsko-dobrzyński, miasto i powiat Grudziądz, miasto i powiat Włocławek, powiat aleksandrowski, powiat lipnowski, powiat radziejowski, a także powiat nowomiejski w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia

Początku Archiwum Państwowego w Toruniu sięgają średniowiecza, jednak pierwsze wzmianki o instytucji pochodzą z 1570 i 1587 roku. W okresie tym archiwum gromadziło dokumenty miasta, pełniło również funkcję Archiwum Ziem Pruskich. W niedługim czasie do instytucji zaczęły trafiać również akta okolicznych miast, m.in. Brodnicy, Chełmna, Chełmży i Kowalewa.

Po II rozbiorze Polski archiwum nabrało charakteru jedynie historycznego. Podjęto wówczas próby uporządkowania zasobu instytucji, czego udało się dokonać dopiero pod koniec XIX w. W 1899 roku utworzono stanowisko archiwisty miejskiego. Stanowisko to piastował przez wiele lat Arthur Semrau.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę Archiwum Państwowe w Toruniu stało się samodzielną instytucją publiczną z otwartą dla użytkowników pracownią naukową.

W czasie II wojny światowej najcenniejsze akta trafiły do kopalni Soli w Grasleben, wywieziono również część ksiąg metrykalnych z terenu miasta i powiatu toruńskiego. Większość zbiorów udało się odzyskać po 1947 roku.

W 1951 roku archiwum zostało upaństwowione, początkowo jako oddział Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Bydgoszczy, a od 1976 roku uzyskało status samodzielnej jednostki: Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Toruniu. W 1984 roku instytucję przekształcono w Archiwum Państwowe w Toruniu[1].

Dyrektorzy

  • Arthur Semrau (1899–1922)
  • Helena Piskorska (1927–1929, 1930–1958)
  • Kazimierz Sochaniewicz (1929–1930)
  • Franciszek Paprocki (1958–1961)
  • Irena Janosz-Biskupowa (1961–1965)
  • Karola Ciesielska (1965–1984)
  • Maksymilian Grzegorz (1984–1989)
  • Jarosław Porazinski (1989–2004)
  • Beata Herdzin (od 2004)

Oddziały w Toruniu

Oddział I (Centrala), Plac Rapackiego 4 Oddział II (Flisak), ul. Idzikowskiego 6c Oddział III (Nadzór), ul. Idzikowskiego 6c

Przy Pl. Rapackiego mieszczą się:

  • Dyrekcja
  • Oddział I – Akt wytworzonych do końca XVIII w.
  • Pracownia informacji archiwalnej i ewidencji
  • Pracownia konserwacji
  • Dział finansowo- księgowy
  • Dział administracyjno- gospodarczy

Zasób Oddziału II obejmuje materiały archiwalne z XIX-XXI w.

Zadaniem Oddziału III jest nadzór nad archiwami zakładowymi z terenu:

Pozostałe oddziały

Miasto Adres Status Uwagi
Włocławek ul. ks. Skorupki 4 oddział
Grudziądz oddział zlikwidowany w 1999 roku
Wąbrzeźno ekspozytura zlikwidowana w 1990 roku

Zobacz też

Przypisy

  1. Historia Archiwum Państwowego w Toruniu. torun.ap.gov.pl. [dostęp 2024-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-10)].

Linki zewnętrzne

  • Strona Archiwum Państwowego w Toruniu
  • p
  • d
  • e
Archiwa
Zobacz też

Toruń