Bajt Mahsir

Bajt Mahsir

‏بيت محسير‎

Ruiny wioski Bajt Mahsir
Państwo	Mandat Palestyny
Dystrykt	Dystrykt Jerozolimy
Wysokość	588 m n.p.m.
Populacja (1945) • liczba ludności	2 400
Data zniszczenia	11 maja 1948
Powód zniszczenia	atak Hagany
Obecnie	Bet Me’ir, Mesillat Cijjon
Położenie na mapie Mandatu Palestyny Bajt Mahsir
31°47′40″N 35°02′05″E/31,794444 35,034722
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Bajt Mahsir (arab. بيت محسير) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Jerozolimy w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny, po ataku żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana w dniu 11 maja 1948.

Położenie

Bajt Mahsir leżała w Górach Judzkich, w odległości 9 kilometrów na zachód od Jerozolimy. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 16 268 ha. We wsi mieszkało wówczas 2 400 osób^[1].

Historia

W XIX wieku była to średniej wielkości wieś, licząca około 450 mieszkańców. Korzystne położenie przy drodze z Jerozolimy do nadmorskiej równiny Szaron przyczyniło się do jej rozwoju. Tutejsza gospodarka opierała się na rolnictwie. Część ziem uprawnych znajdowała się na nizinnym obszarze położonym na zachód od wsi. W okresie panowania Brytyjczyków Bajt Mahsir była dużą wsią. We wsi znajdowały się trzy szkoły - dwie dla chłopców i jedna dla dziewcząt. Poza tym we wsi był jeden meczet. Mieszkańcy Bajt Mahsir byli dumni z tego, że ostatni imam z tego meczetu, szejk Khalil As'ad, był absolwentem Uniwersytetu al-Azhar w Kairze^[1].

Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny we wsi znajdowała się jedna z baz Armii Świętej Wojny. Arabskie milicje atakowały stąd żydowskie konwoje do Jerozolimy. Jednym z ulubionych miejsc urządzania zasadzek był Sza’ar ha-Gaj. Aby przeciwdziałać tym atakom, dowództwo żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana, wyznaczyło Brygadę Harel do ataku na wieś Bajt Mahsir. Pierwszą próbę natarcie żołnierze 4 Batalionu przeprowadzili w nocy 8 maja 1948, nie zdołali jednak osiągnąć celu z powodu gęstej mgły. Następnego dnia przeprowadzono dwie nieudane próby zdobycia wioski. 10 maja żydowskie siły skoncentrowały się w kibucu Kirjat Anawim, skąd ciężarówkami dojechali w pobliże wioski. Zostali zatrzymani silnym ogniem karabinów, który zmusił ich do okopania się. Walki pozycyjne trwały przez cały dzień. Batalion poprosił o wsparcie lotnicze. Mały jednosilnikowy samolot Noresman okrążył wieś i podczas próby zrzucenia bomby rozbił się na szczycie góry Deir Amar. Wieczorem Batalion otrzymał posiłki i o północy rozpoczął systematyczne likwidowanie arabskich posterunków na grzbiecie górskim powyżej wioski. O świcie 11 maja wieś została zdobyta. Okazało się, że wieś została wcześniej opuszczona przez swoich mieszkańców. Żydowscy żołnierze wysadzili prawie wszystkie domy, aby w ten sposób uniemożliwić powrót arabskich milicji^[1]. Na początku I wojny izraelsko-arabskiej w rejonie zniszczonej wsi kończyła się trasa Drogi Birmańskiej prowadzącej do Jerozolimy z pominięciem arabskich pozycji w rejonie Latrun.

Miejsce obecnie

Na gruntach należących do Bajt Mahsir powstały w 1950 moszawy Bet Me’ir i Mesillat Cijjon.

Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski Bajt Mahsir: „Ocalało kilka domów i znajdują się one pomiędzy domami osady Bet Me’ir. Powyżej izraelskiej osady znajdują się dwa duże domy, wzniesione w kształcie prostokąta z kamienia wapiennego. Nadal można odnaleźć pozostałości młyna, maszyny wyposażone w metalowe koło zamachowe na kamiennej podstawie. Na szczycie góry we wschodniej części wsi, rosną zdziczałe stare drzewa. Wśród drzew znajduje się wraz z innymi grobami grobowiec al-Ajami”^[1].

Przypisy