Bania Herona

Współczesna replika Bani Herona
Rycina przedstawiająca banię w działaniu

Bania Herona, turbina Herona, aeolipila[1] – pierwowzór turbiny parowej skonstruowany w I wieku około roku 60 n.e. przez Herona z Aleksandrii[2].

Urządzenie składało się z podgrzewanego ogniem kotła oraz właściwej turbiny w formie kuli zamocowanej na osi. Na jej obwodzie znajdowały się dwie dysze skierowane przeciwbieżnie. Powstająca w kotle para doprowadzana była do kuli przez wydrążone osie i wydostawała się z niej poprzez dysze. Wywołane przez wypływ pary z dysz siły odrzutu o tym samym kierunku, lecz przeciwnym zwrocie wytwarzały siłę ciągu i wprawiały kulę w ruch obrotowy[3].

W starożytności wynalazek nie znalazł żadnego praktycznego zastosowania, ze względu na zbyt małą moc oraz brak układu automatycznej regulacji prędkości turbiny. Przez wieki turbina Herona pozostała ciekawostką techniczną lub zabawką[4].

Przypisy

  1. Herona bania, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-12-03] .
  2. OttoO. Mayr OttoO., The Pneumatics of Hero of Alexandria: A Facsimile of the 1851 Woodcroft Edition., „Isis”, 63 (1), 1972, s. 116–116, DOI: 10.1086/350859, ISSN 0021-1753 [dostęp 2022-02-03] .
  3. WilliamW. Kirk WilliamW., The geographical significance of Vitruvius’ de architectura, „Scottish Geographical Magazine”, 69 (1), 1953, s. 1–10, DOI: 10.1080/00369225308735531, ISSN 0036-9225 [dostęp 2022-02-03] .
  4. Why did England invent the steam engine? The role of science, economic incentives, institutions, and technical skills, Routledge, 23 października 2015, s. 56–84, DOI: 10.4324/9781315669694-11 [dostęp 2022-02-03] .


Zobacz multimedia związane z tematem: Bania Herona
Encyklopedia internetowa (silnik cieplny):
  • Britannica: technology/aeolipile
  • NE.se: eolipil
  • SNL: Herons_eolipil, eolipil
  • Catalana: 0103512
  • DSDE: Herons_dampkugle