Bartłomiej I (patriarcha Konstantynopola)

Bartłomiej I

Πατριάρχης Βαρθολομαίος

Dimitrios Archondonis
Δημήτριος Αρχοντώνης

Jego Świątobliwość Arcybiskup Konstantynopola – Nowego Rzymu
i Patriarcha Ekumeniczny

Kraj działania

Turcja

Data i miejsce urodzenia

29 lutego 1940
Imroz

Ekumeniczny patriarcha Konstantynopola

Okres sprawowania

od 2 listopada 1991

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Patriarchat Konstantynopolitański

Diakonat

1961

Prezbiterat

1969

Chirotonia biskupia

25 grudnia 1973

Wybór patriarchy

2 listopada 1991

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Cytaty w Wikicytatach

Strona internetowa

Sukcesja apostolska

Data konsekracji

25 grudnia 1973

Miejscowość

Stambuł

Miejsce

Katedra św. Jerzego

Konsekrator

Dymitr

Konsekrowani biskupi
Cyryl (Kojerakis)	25 kwietnia 2004
Elpidifor (Lambriniadis)	20 marca 2011
Konstantyn (Tsilis)	21 listopada 2011
Nektariusz (Selalmadzidis)	4 marca 2013
Hiob (Getcha)	30 listopada 2013
Maksym (Wgenopulos)	27 lipca 2014
Amfilochiusz (Stergiu)	18 października 2014
Maksym (Potos)	22 lipca 2018
Michał (Aniszczenko)	8 listopada 2020
Andrzej (Sofianopulos)	21 marca 2021

Bartłomiej I, właśc. Δημήτριος Αρχοντώνης, Dimitrios Archondonis (ur. 29 lutego 1940 na Imroz) – grecki duchowny prawosławny, patriarcha Konstantynopola. Pełna tytulatura: „Jego Świątobliwość Bartłomiej I, Arcybiskup Konstantynopola – Nowego Rzymu i Patriarcha Ekumeniczny”.

Życiorys

W 1961 Dimitrios Archondonis ukończył seminarium duchowne na Chalki. 13 sierpnia 1961 ówczesny metropolita chalcedoński Meliton wyświęcił go na hierodiakona z imieniem Bartłomiej.

W latach 1961–1963 hierodiakon odbył służbę w wojsku tureckim. W latach 1963–1969 studiował na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium, w Bossejskim Instytucie Ekumenicznym (w Szwajcarii) oraz Papieskim Instytucie Orientalnym w Rzymie, gdzie obronił doktorat pt. Kodyfikacja świętych kanonów oraz instytucji kanonicznych w Cerkwi Prawosławnej. Po powrocie na Chalki 19 listopada 1969 został wyświęcony na hieromnicha przez patriarchę Atenagorasa I. Później w bardzo krótkim czasie został wyniesiony do godności archimandryty. 25 grudnia 1973 obecny patriarcha został wyświęcony na biskupa i mianowany metropolitą Alaşehiru. 14 stycznia 1991 został wyniesiony do godności metropolity chalcedońskiego oraz dziekana synodu Patriarchatu Konstantynopolitańskiego.

Po śmierci patriarchy Dymitra I w październiku 1991 został wybrany patriarchą Konstantynopola. Intronizacja odbyła się 2 listopada 1991. Jest tym samym honorowym przywódcą duchowieństwa prawosławnego. Kontynuuje politykę dialogu z katolikami, nawiązał także porozumienie z przedstawicielami innych religii (islamu, judaizmu, innych wyznań chrześcijańskich). Zajął się odbudową hierarchii prawosławnej w niektórych krajach dawnego bloku socjalistycznego w Europie.

Jest narodowości greckiej, posiada obywatelstwo tureckie, jednak na zasadach prawa rum millet korzysta z praw suwerena nad wyznawcami greckiego prawosławia. Poliglota, władający poza tureckim i greckim również włoskim, niemieckim, francuskim, angielskim oraz klasyczną greką i łaciną.

16 października 1998 otrzymał tytuł doktora honoris causa Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie^[1].

20 sierpnia 2010 został doktorem honorowym KUL^[2].

19 marca 2013 jako pierwszy od niemal tysiąca lat patriarcha Konstantynopola, był obecny na inauguracji pontyfikatu katolickiego papieża Franciszka^[3].

W czerwcu 2016 r. przewodniczył delegacji Patriarchatu Konstantynopolitańskiego na Święty i Wielki Sobór Kościoła Prawosławnego na Krecie^[4].

Na przełomie 2018 i 2019 proklamował powstanie autokefalicznego Kościoła Prawosławnego Ukrainy.

Przypisy

↑ 50 lat Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej 1954–2004, red. Marek Ambroży, Warszawa 2005 ISBN 83-917541-5-4, s. 111.
↑ Doktor Honoris Causa KUL Bartłomiej I. kul.pl. [dostęp 2013-03-19].
↑ Ekumeniczne gesty podczas inauguracji. gosc.pl. [dostęp 2013-03-19].
↑ Bartholomaios Dimitrios Archondonis. orthodoxia.ch. [dostęp 2018-08-07]. (ang.).

Obecni zwierzchnicy prawosławnych patriarchatów oraz Kościołów autokefalicznych

Starożytne patriarchaty	Bartłomiej I Teodor II Jan X Teofil III
Inne patriarchaty	Cyryl Eliasz II Porfiriusz Daniel
Autokefaliczne Kościoły Prawosławne	Jerzy III Hieronim II Anastazy Sawa Rościsław Tichon^[A] Epifaniusz^[B] Stefan^[C]

↑ jest uznawany za zwierzchnika kanonicznego Kościoła przez Kościoły Rosyjski, Gruziński, Bułgarski, Polski oraz Czech i Słowacji
↑ jest uznawany za zwierzchnika kanonicznego Kościoła przez Patriarchaty Konstantynopolitański i Aleksandryjski oraz Kościoły Cypru i Grecji
↑ jest uznawany za zwierzchnika kanonicznego Kościoła przez Kościoły Rosyjski i Bułgarski

Prawosławny patriarcha Konstantynopola

Do 1204	Konstantyn III Lichudes (1059–1063) Jan VIII Ksifilinos (1064–1075) Kosma I Jerozolimski (1075–1081) Eustracjusz Garidas (1081–1084) Mikołaj III Gramatyk (1084–1111) Jan IX Agapet (1111–1134) Leon Styppes (1134–1143) Michał II Kurkuas (1143–1146) Kosma II Attykos (1146–1147) Mikołaj IV Muzalon (1147–1151) Teodot II (1151–1153) Neofit I (1153) Konstantyn IV Chliaren (1154–1156) Łukasz Chryzoberges (1156–1169) Michał III z Anchialos (1170–1177) Charyton Eugeniota (1177–1178) Teodozjusz I Boradiota (1179–1183) Bazyli II Kamater (1183–1186) Nicetas II Muntanes (1186–1189) Dozyteusz (1189) Leoncjusz Teotokita (1189) Dozyteusz (1189–1191) Jerzy II Ksyfilin (1191–1198) Jan X Kamater (1198–1206)
W Nicei 1204–1261	Michał IV Autorejan (1206–1212) Teodor II Irenik (1213–1216) Maksymus II (1216) Manuel I Charitopul (1217–1222) German II (1222–1240) Metody II (1240) Manuel II (1244–1255) Arseniusz Autorejan (1255–1259) Nicefor II (1260–1261)
1261–1453	Arseniusz Autorejan (1261–1267) German III (1267) Józef I Galezjota (1267–1275) Jan XI Bekkos (1275–1282) Józef I Galezjota (1282–1283) Grzegorz II Cypryjczyk (1283–1289) Atanazy I (1289–1293) Jan XII (1294–1303) Atanazy I (1303–1309) Nifon I (1310–1314) Jan XIII Glykys (1315–1320) Gerazym I (1320–1321) Izajasz (1323–1334) Jan XIV Kalekas (1334–1347) Izydor (1347–1350) Kalikst I (1350–1354) Filoteusz Kokkin (1354–1355) Kalikst I (1355–1363) Filoteusz Kokkin (1364–1376) Makary (1376–1379) Nil Kerameus (1379–1388) Antoni IV (1389–1390) Makary (1390–1391) Antoni IV (1391–1397) Kalikst II Ksantopul (1397) Mateusz I (1397–1410) Eutymiusz II (1410–1416) Józef II (1416–1439) Metrofan II (1440–1443) Grzegorz III Mammas (1443–1450) Atanazy II (1450–1453)
Po 1453	Gennadiusz II Scholar (1453–1456, 1458, 1462–1463, 1464) Izydor II Ksantopulos (1456–1457) Sofroniusz I Syropulos (1463–1464) Joazaf (1464, 1464–1466) Marek II Ksylokarawes (1466) Symeon I z Trapezuntu (1466, 1471–1474, 1481–1486) Dionizy I (1466–1471, 1489–1491) Rafał I (1475–1476) Maksym III Manasses (1476–1481) Nefon II (1486–1488, 1497–1498, 1502) Maksym IV (1491–1497) Joachim I (1498–1502, 1504) Pachomiusz I (1503–1504, 1504–1513) Teolept I (1513–1522) Jeremiasz I (1522–1546) Joannik I (1524–1525) Dionizy II (1546–1555) Joazaf II (1555–1556) Metrofan III (1565–1572, 1579–1580) Jeremiasz II Tranos (1572–1579, 1580–1584, 1587–1595) Pachomiusz II (1584–1585) Teolept II (1585–1586) Mateusz II (1596, 1598–1602, 1603) Gabriel I (1596) Teofan I Karikes (1596–1597) Melecjusz I Pegas (1597–1598, 1601) Neofit II (1602–1603, 1607–1612) Rafał II (1603–1607) Tymoteusz II (1612–1620) Cyryl I Lukaris (1612, 1620–1623, 1623–1635, 1637–1638) Grzegorz IV z Amasei (1623) Antym II (1623) Cyryl II Kontares (1633, 1635–1636, 1638–1639) Atanazy III Patelaros (1634) Neofit III Nicejski (1636–1637) Parteniusz I (1639–1644) Parteniusz II (1644–1646, 1648–1651) Joannik II (1646–1648, 1651–1656) Cyryl III (1652, 1654) Paisjusz I (1652–1655) Parteniusz III (1656–1657) Gabriel II (1657) Parteniusz IV (1657–1662, 1665–1667, 1671, 1675–1676, 1684–1685) Dionizy III (1662–1665) Klemens (1667) Metody III (1668–1671) Dionizy IV Muzułmanin (1671–1673, 1676–1679, 1682–1684, 1686–1687, 1693–1694) Gerazym II (1673–1674) Atanazy IV (1679) Jakub (1679–1682, 1685–1688) Kallinik II (1688, 1689–1693, 1694–1702) Neofit IV (1688) Gabriel III (1702–1707) Neofit V (1707) Cyprian I (1707–1709, 1713–1714) Atanazy V (1709–1711) Cyryl IV (1711–1713) Kosma III (1714–1716) Jeremiasz III (1716–1726, 1732–1733) Paisjusz II (1726–1732, 1740–1743, 1744–1748) Serafim I (1733–1734) Neofit VI (1734–1740, 1743–1744) Cyryl V (1748–1751, 1752–1757) Kallinik III (1757) Serafim II (1757–1761) Joannik III (1761–1763) Samuel I Chaceres (1763–1768, 1773–1774) Melecjusz II (1768–1769) Teodozjusz I (1769–1773) Sofroniusz II (1774–1780) Gabriel IV (1780–1785) Prokopiusz I (1785–1789) Neofit VII (1789–1794, 1798–1801) Gerazym III (1794–1797) Grzegorz V (1797–1798, 1806–1808, 1818–1821) Kallinik IV (1801–1806, 1808–1809) Jeremiasz IV (1809–1813) Cyryl VI (1813–1818) Eugeniusz II (1821–1822) Antym III (1822–1824) Chryzant I (1824–1826) Agatangel (1826–1830) Konstancjusz I (1830–1834) Konstancjusz II (1834–1835) Grzegorz VI (1835–1840, 1867–1871) Antym IV (1840–1841, 1848–1852) Antym V (1841–1842) German IV (1842–1845, 1852–1853) Melecjusz III (1845) Antym VI (1845–1848, 1853–1855, 1871–1873) Cyryl VII (1855–1860) Joachim II (1860–1863, 1873–1878) Sofroniusz III (1863–1866) Joachim III (1878–1884, 1901–1912) Joachim IV (1884–1886) Dionizy V (1887–1891) Neofit VIII (1891–1894) Antym VII (1895–1897) Konstantyn V (1897–1901) German V (1913–1918) Melecjusz IV Metaksakis (1921–1923) Grzegorz VII (1923–1924) Konstantyn VI (1924–1925) Bazyli III (1925–1929) Focjusz II (1929–1935) Beniamin (1936–1946) Maksym V (1946–1948) Atenagoras I (1948–1972) Dymitr I (1972–1991) Bartłomiej I (od 1991)