Hackney carriage

Taksówka TX1 w Londynie
Taksówka FX4
Taksówka Beardmore spotykana w Londynie w latach 60. i 70. XX wieku jako alternatywa dla taksówek marki Austin

Hackney carriage (hackney, hackney cab) – brytyjskie określenie taksówek licencjonowanych przez właściwy urząd (na obszarze Wielkiego Londynu – Public Carriage Office; w pozostałej części Anglii, Walii i Szkocji – władze lokalne; w Irlandii Północnej – departament środowiska (Department of the Environment)[1]). Większość pojazdów ma charakterystyczny kształt oraz czarny kolor, przez co potocznie nazywane są black cabs („czarne taksówki”). Spotykane przede wszystkim w Londynie i będące jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli tego miasta[2], określane są także mianem London taxis („londyńskie taksówki”).

W odróżnieniu od private hire vehicles (zwanych też minicabs), czyli prywatnych samochodów do wynajęcia, których kierowcy zrzeszają się w niewielkich przedsiębiorstwach, taksówki hackney carriage mogą oczekiwać na pasażerów na postojach dla taksówek oraz zostać zatrzymane przez potencjalnych klientów na ulicy (co określa się jako flagging), podczas gdy minicabs mogą obsługiwać klientów wyłącznie po rezerwacji telefonicznej. Jedynie samochody hackney carriage są uprawnione w Wielkiej Brytanii do posługiwania się nazwą „taxi”[3].

Nazwa hackney carriage odnosi się także do powozów do wynajęcia, będących pierwowzorami taksówek[4].

Charakterystyka

Charakterystyczny umieszczony tuż nad szybą podświetlany napis „Taxi”
Taksówka TX4 na parkingu przed budynkiem lotniska Heathrow

Pojazdy hackney carriage w Londynie oraz wielu innych brytyjskich miastach tradycyjnie malowane są na kolor czarny. Obecnie coraz częściej pojawiają się jednak samochody w innych kolorach, wykorzystywane zazwyczaj w celach reklamowych. W 2002 roku wyprodukowano 50 taksówek w kolorze złotym, w celu uczczenia złotego jubileuszu królowej Elżbiety II[5].

Typowa taksówka jest 4-drzwiowym minivanem o charakterystycznym nadwoziu, przypominającym samochody kombi, przystosowanym do transportu pięciu pasażerów[6]. Wraz z nowymi regulacjami prawnymi dotyczącymi ułatwień dla osób niepełnosprawnych popularność zyskują jednak vany przystosowane do transportu wózków inwalidzkich (np. Peugeot E7[7] lub Mercedes-Benz Vito[8]).

Wiele pojazdów posiada niewielką w porównaniu ze zwykłymi samochodami średnicę zawracania wynoszącą 25 stóp (ok. 7,6 m). Niewielkie wymiary ronda przy wejściu do londyńskiego hotelu Savoy powodowały, że mogły z niego korzystać jedynie samochody o małym promieniu skrętu. Z czasem stało się to jednym z wymogów dla londyńskich taksówek[9].

Licencja

W Londynie kierowcy pojazdów hackney carriage muszą zdać egzamin, zwany Knowledge of London, w którym sprawdzana jest znajomość rozmieszczenia ulic i ważnych obiektów w mieście. Dodatkowo pojazd musi spełniać szereg wymagań określonych przez Public Carriage Office[10]. Obecnie w Londynie jest ok. 22 000 taksówek licencjonowanych przez PCO oraz ok. 25 000 licencjonowanych kierowców[11].

Poza Londynem wymogi dotyczące zarówno kierowcy jak i pojazdu ustalane są przez władze lokalne. Warunkiem uzyskania licencji na kierowcę zazwyczaj jest m.in. niekaralność i znajomość stosownych przepisów. W niektórych miastach przeprowadzane są egzaminy podobne do londyńskiego, sprawdzające znajomość obszaru, po którym kierowca będzie jeździł[12]. W wielu regionach pojazdem hackney carriage, poza typową „londyńską taksówką”, może zostać zwykły samochód z nadwoziem sedan[3].

Samochody

Funkcję hackney carriage na przestrzeni lat pełniły samochody różnych marek i modeli. Przez długi czas dominowały jednak pojazdy marki Austin oraz London Taxis International (LTI; obecnie The London Taxi Company). Do samochodów używanych jako hackney carriage należą m.in.[13]:

Przypisy

  1. Background Information On DVLNI. Department of the Environment. [dostęp 2010-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-14)]. (ang.).
  2. Taksówki. Goniec Polski. [dostęp 2010-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-01)]. (pol.).
  3. a b Hackney Carriage or Private Hire. Swindon Borough Council. [dostęp 2010-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-31)]. (ang.).
  4. Definition of hackney carriage. Cambridge Dictionary Online. [dostęp 2010-08-31]. (ang.).
  5. Golden times for black cabs. BBC News, 2002-03-13. [dostęp 2010-08-31]. (ang.).
  6. Taxis Hackney Carriage. Birmingham City Council. [dostęp 2010-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-05)]. (ang.).
  7. Peugeot E7™ Taxi. Cab Direct. [dostęp 2010-08-31]. (ang.).
  8. Hail, the new London cab. London Evening Standard, 2008-06-26. [dostęp 2010-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-14)]. (ang.).
  9. Why does traffic entering and leaving the Savoy Hotel in London drive on the right?. [w:] Notes & Queries [on-line]. The Guardian. [dostęp 2010-08-31]. (ang.).
  10. Construction and Licensing of Motor Taxis for Use in London – Conditions of Fitness. Transport for London – Public Carriage Office. [dostęp 2010-08-31]. (ang.).
  11. Taxi and Private Hire. Transport for London. [dostęp 2010-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-25)]. (ang.).
  12. How to become a taxi driver – Frequently Asked Questions. Bristol City Council. [dostęp 2010-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-25)]. (ang.).
  13. Taxicab Make and Model History. london-taxi.co.uk. [dostęp 2010-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)]. (ang.).

Bibliografia

  • Taxis and Private Hire. Transport for London. [dostęp 2010-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-24)]. (ang.).
  • John Baker: Austin Taxi. Austin Memories. [dostęp 2010-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-01)]. (ang.).
  • Britannica: technology/hackney-coach, topic/hackney-carriage-for-hire