IV Brygada Piechoty Legionów

Ten artykuł dotyczy IV Brygada Piechoty Legionów. Zobacz też: 4 Brygada Piechoty – stronę ujednoznaczniającą.

IV Brygada Piechoty Legionów (IV BP Leg.) – brygada piechoty Wojska Polskiego II RP.

IV Brygada Piechoty Legionów została sformowana wiosną 1919, w składzie 2 Dywizji Piechoty Legionów.

W październiku 1921 dowództwo IV BP Leg. zostało rozformowane, 4 pp Leg. podporządkowany bezpośrednio dowódcy 2 DP Leg., a 24 pp włączony w skład nowo powstałej 27 Dywizji Piechoty.

Walki brygady

Walczące pod Jabłonką Kościelną oddziały grupy gen. Lucjana Żeligowskiego poniosły klęskę. 34 pułk piechoty został niemal całkowicie rozbity, a pozostałe pułki 10 Dywizji Piechoty wycofały się na pozycje na wschód od Wyszkowa^[a]. Tam 28 i 29 pułki piechoty otrzymały uzupełnienia^[1].

Wieczorem 8 sierpnia gen. Lucjan Żeligowski wydał rozkaz dokonania wypadu na Długosiodło w celu rozbicia sowieckiej dywizji. Następnego dnia przez Przetycz na Długosiodło ruszyła IV Brygada Piechoty Legionów, a przez Augustowo – Blochy maszerował 35 pułk piechoty. Działania grupy wypadowej ubezpieczał, nacierający na Łączkę, 29 pułk piechoty^[1][2].

Oddziały wypadowe utorowały sobie drogę do celu wypadu, ale odwody 11 Dywizji Strzelców twardo broniły Długosiodła. Około południa pod miejscowością doszło do ciężkich walk z oddziałami sowieckiej 33 Dywizji Strzelców. Jej 98 Brygada odrzuciła nacierający 29 pułk piechoty i zagroziła prawemu skrzydłu 35 pułku piechoty.

Ocena sytuacji dokonana przez gen. Lucjana Żeligowski skłoniła go do wydania rozkazu zaniechania działań zaczepnych i powrotu na stanowiska wyjściowe. Jednak uwikłany w walce z 98 BS polski 29 pułk piechoty nie zdążył zorganizować obrony na pozycjach pod Nową Wsią i Sowieci opanowali miejscowość, a kontynuując dalej natarcie, zmusili do odwrotu resztki 2 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. IV Brygada Piechoty Legionów oderwała się od nieprzyjaciela dopiero po wsparciu plutonu czołgów. Do działań opóźniających wszedł także przewieziony na pole bitwy samochodami odwodowy 67 pułk piechoty^[1]

 Osobny artykuł: bitwa pod Długosiodłem.

Mapy walk brygady

Obsada personalna dowództwa

Dowódcy brygady:

• ppłk Gustaw Truskolaski (1919)
• płk piech. Kazimierz Liber (11 XI 1919 - 14 X 1920)
• ppłk Mieczysław Smorawiński (1 VIII 1920 - 2 IX 1921 → dowódca piechoty dywizyjnej 2 DP Leg.)

adiutant - por. Tomasz Obertyński)

Organizacja

• dowództwo IV Brygady Piechoty Legionów
• 4 pułk piechoty Legionów
• 24 pułk piechoty

Zobacz też

• Jednostki piechoty II RP
• Ordre de Bataille polskiej dywizji piechoty w 1920

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Władysław Brzychaczek: Zarys historji wojennej 35-go pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Bitwa niemeńska 29 VIII - 18 X 1920. Dokumenty operacyjne. Część I (29 VIII - 19 IX), oprac. i przygotowanie do druku zespół pod redakcją Marka Tarczyńskiego, Oficyna Wydawnicza „Rytm”, Warszawa 1998, ISBN 83-867893-05-6, s. 292, 313.
• Witold Jarno, Okręg Generalny nr III Kielce w latach 1918-1921, Wydawnictwo Ibidem, Łódź 2003, ISBN 83-88679-31-7.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.