Jan Łomnicki

Ten artykuł dotyczy reżysera i scenarzysty filmowego. Zobacz też: Jan Łomnicki – oficer Wojska Polskiego.

Jan Łomnicki

Jan Łomnicki (lata 60 XX w.)
Imię i nazwisko przy narodzeniu	Jan Emilian Łomnicki
Data i miejsce urodzenia	30 czerwca 1929 Podhajce
Data i miejsce śmierci	18 grudnia 2002 Warszawa
Zawód	reżyser scenarzysta
Lata aktywności	1951–2000
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Łomnicki (ur. 30 czerwca 1929 w Podhajcach, zm. 18 grudnia 2002 w Warszawie^[1]) – polski reżyser i scenarzysta filmów dokumentalnych i fabularnych.

Życiorys

Brat aktora Tadeusza Łomnickiego. Studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim i Wyższej Szkole Nauk Społecznych przy KC PZPR. W 1954 ukończył studia na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi, a w 1957 uzyskał dyplom. W czasie studiów w łódzkiej filmówce tworzył nieformalną grupę określaną jako „Kolektyw”, do której należeli również Stanisław Bareja, Janusz Weychert, Janusz Morgenstern, Lech Lorentowicz i Kazimierz Kutz. Na początku studiów miał być relegowany z uczelni z powodu wybryku, jakim było skracanie trasy podczas marszobiegu mającego służyć tężyźnie fizycznej, a który nabrał znaczenia politycznego. Ponieważ do udziału w tym wybryku przyznał się również Bareja, zrezygnowano z tak silnej sankcji. Wyrzucenie ze studiów dwóch osób mogłoby spowodować większe zainteresowanie uczelnią ze strony UBP w Łodzi^[2].

W latach 1989–1991 był członkiem Komitetu Kinematografii. Jako reżyser debiutował w 1954 krótkim filmem dokumentalnym pt. Ziemia czeka, w którym agitował do osiedlania się na ziemiach odzyskanych. W następnych latach zrealizował szereg kolejnych dokumentów, z których największe uznanie zdobył obsypany międzynarodowymi nagrodami film Narodziny statku (1961) opowiadający o końcowych pracach przy montażu i wodowaniu statku w Stoczni Gdańskiej. W 1963 wyreżyserował swój pierwszy film fabularny; dramat obyczajowy pt. Wiano, w którym swoją pierwszą główną rolę w karierze zagrał Roman Wilhelmi. Często w swoich późniejszych filmach poruszał tematykę wojenną; były to m.in. Ocalić miasto (1976), Akcja pod Arsenałem (1977) czy Jeszcze tylko ten las (1991). W zrealizowanych w latach 90 XX w. filmach Wielka wsypa (1992) i Szczur (1994) poruszał współczesną tematykę opisując nową polską rzeczywistość po upadku komunizmu oraz zmieniające się wartości i obyczaje. Jednak największą popularność i uznanie przyniósł mu 25-odcinkowy serial obyczajowy Dom, którego realizacja z przerwami zajęła mu 20 lat. Opowiadający o powojennych losach mieszkańców warszawskiej kamienicy serial cieszy się od lat niesłabnącym zainteresowaniem widzów.

Zmarł 18 grudnia 2002 po długiej i ciężkiej chorobie w szpitalu w Warszawie – Aninie. Jest pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 131-5-12)^[3].

Był mężem Danuty z Piłsudskich h. Kościesza^[4]. Jego synem jest reżyser Marcin Mikołaj Łomnicki (ur. 1958). Miał także córkę Jadwigę (ur. 1982)

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1975)^[5]
• Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1978)
• Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1979)^[6]

Filmografia

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Jan Łomnicki w bazie Filmweb
• Jan Łomnicki na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”