Kenneth Welsh

Kenneth Welsh
Imię i nazwisko

Kenneth Clifford Welsh

Data i miejsce urodzenia

30 marca 1942
Edmonton

Data śmierci

5 maja 2022

Zawód

aktor

Współmałżonek

Donna Haley (rozwód)

Lata aktywności

1964–2022

Odznaczenia
Order Kanady – Członek (Member)

Kenneth Clifford Welsh[1] (ur. 30 marca 1942 w Edmonton, zm. 5 maja 2022[2]) – kanadyjski aktor[3]. Czterokrotny laureat Nagrody Gemini[4] i Nagrody Genie[5].

Występował na scenie, w filmie i telewizji. Odtwórca roli złoczyńcy Windoma Earle’a, byłego agenta FBI, który był partnerem i najlepszym przyjacielem agenta Dale’a Coopera (Kyle MacLachlan) w serialu Davida Lyncha Miasteczko Twin Peaks (1990–1991). Wystąpił w roli ojca Katharine Hepburn, granej przez Cate Blanchett w dramacie biograficznym Martina Scorsese Aviator (2004)[6].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się i dorastał w Edmonton[1] w kanadyjskiej prowincji Alberta[7]. Jego ojciec pracował dla Canadian National Railway[8]. Zainteresowanie teatrem przejawiał już od czasów liceum[1]. Uczestniczył w programie teatralnym opartym na metodzie aktorskiej Stanisławskiego[1] na Uniwersytecie Alberty[9]. Później przeniósł się do Montrealu i został przyjęty do Narodowej Szkoły Teatralnej, którą ukończył w 1965[1].

Kariera

W 1965 wziął udział w przesłuchaniach na Stratford Festival w Stratford w Ontario, a następnie spędził pierwsze siedem lat swojej kariery na scenie[10] występując w takich sztukach Williama Shakespeare’a jak Henryk V (1966) jako Sir Thomas Grey, Henryk VI (1966) w roli pierwszego mordercy i kapitana Talbota, Wieczór Trzech Króli (1966) jako strażnik i dworzanin, Ryszard III (1967) jako Lord Hastings, Wesołe kumoszki z Windsoru (1967) w roli Fenton, Antoniusz i Kleopatra (1967) jako Oktawiusz Cezar, Hamlet (1969) w roli tytułowego duńskiego księcia, Makbet (1971) jako MacDuff, Jak wam się podoba (1972) jako Sir Oliver Martext oraz Król Lear (1972) jako Edgar[8]. W 1973 opuścił zespół, by wyreżyserować przedstawienie Under Milk Wood[8] na podstawie tekstu walijskiego poety Dylana Thomasa w Guthrie Theatre w Minneapolis. W 1978 zadebiutował na Broadwayu jako Iwan Kuźmicz Szpekin – naczelnik poczty w Rewizorze[11]. Był także autorem i wykonawcą uznanego off-broadwayowskiego musicalu kabaretowego Standup Shakespeare (1987)[12].

Wcielił się w postać d’Artagnana w adaptacji telewizyjnej powieści Aleksandra Dumasa Trzej muszkieterowie (1969), sfilmowanej wersji produkcji scenicznej Festiwalu Stratford w Kanadzie z 1968. Na ekranie grał postacie historyczne, w tym Thomasa E. Deweya, Harry’ego S. Trumana (dwukrotnie), Thomasa Edisona, generała Harry’ego Crerara i Jamesa Bakera[1]. Wystąpił gościnnie w uznanych serialach telewizyjnych, m.in. Z Archiwum X (1995), Na południe (1996–1999) czy Prawo i porządek (1998). W serialu Star Trek: Discovery (2020) użyczył głosu admirałowi Sennie Talowi.

Nagrody i odznaczenia

W 1977 zdobył nagrodę im. Josepha Jeffersona dla najlepszego aktora za występ w spektaklu Kariera Artura Ui w Goodman Theatre w Chicago[9]. W 1998 odebrał nagrodę Earle Grey za całokształt twórczości telewizyjnej[9]. W 1999 otrzymał akademicki tytuł honorowy doktor honoris causa Uniwersytetu Alberty[13]. W październiku 2004 został odznaczony Orderem Kanady za zasługi w dziedzinie sztuk scenicznych w kraju[14].

Życie prywatne

Był żonaty z aktorką Donną Haley[8][9]. Jego syn, Devon (ur. 3 września 1988) to wokalista popowej grupy Majical Cloudz[13].

Śmierć

Zmarł 5 maja 2022 w wieku 80 lat[15].

Filmografia

Filmy

Seriale

  • 1988: Strefa mroku jako Jack Simonson
  • 1989–1990: Miasteczko Twin Peaks jako agent Windom Earl
  • 1994: Legendy Kung Fu jako Vance Cavanaugh
  • 1995: Z Archiwum X jako Simon Gates
  • 1996: Na południe jako Randal K. Bolt
  • 1998: Prawo i porządek jako Ben O’Dell
  • 1999: Na południe jako Cyrus Bolt
  • 2004: ReGenesis jako dr Shelby Sloane
  • 2004: Kancelaria adwokacka jako sędzia M. Harrod
  • 2005: Tajemnice Smallville jako pijany Święty Mikołaj
  • 2007: Bionic Woman: Agentka przyszłości jako prof. Howard Samuels
  • 2007: Gwiezdne wrota: Atlantyda jako Jamus
  • 2011: Przystań jako Cole Glendower
  • 2014: The Divide jako Stanley Zale
  • 2015: The Expanse jako Frank Degraff
  • 2017: Ocaleni jako Andrew Bartok
  • 2017: Czarna lista jako Werner von Hauser
  • 2017: Szpital nadziei jako Wilfred Jennings
  • 2018–2019: Lodge 49 jako Larry Loomis
  • 2020: Star Trek: Discovery jako Senna Tal (głos)
  • 2021: Charmed jako Fenryk Podły

Przypisy

  1. a b c d e f Andrew McIntosh, Robert Crew: Kenneth Welsh. The Canadian Encyclopedia, 2011-11-30. [dostęp 2022-05-07]. (ang.).
  2. Prolific Canadian actor Kenneth Welsh dead at 80 [online], CBC News, 6 maja 2022 [dostęp 2022-05-07]  (ang.).
  3. Kenneth Welsh. Listal. [dostęp 2015-12-20]. (ang.).
  4. Kenneth Welsh Awards. FamousFix.com. [dostęp 2022-05-07]. (ang.).
  5. Kenneth Welsh Awards. AllMovie. [dostęp 2022-05-07]. (ang.).
  6. Kenneth Welsh Filmography. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-05-07]. (ang.).
  7. Kenneth Welsh Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-05-07]. (ang.).
  8. a b c d Kenneth Welsh Biography ((?)-). FilmReference.com. [dostęp 2022-05-07]. (ang.).
  9. a b c d Welsh, Kenneth 1942–. Encyclopedia.com. [dostęp 2022-05-07]. (ang.).
  10. Kenneth Welsh. Northernstars. [dostęp 2022-05-07]. (ang.).
  11. Kenneth Welsh. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-05-07]. (ang.).
  12. Kenneth Welsh. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2022-05-07]. (ang.).
  13. a b Rovi: Kenneth Welsh Biography. AllMovie. [dostęp 2022-05-07]. (ang.).
  14. Order of Canada [online], archive.gg.ca [dostęp 2022-05-07]  (ang.).
  15. Melissa Lopez-Martinez: Canadian actor Kenneth Welsh dead at 80. CTV News, 2022-05-07. [dostęp 2022-05-07]. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Kenneth Welsh w bazie IMDb (ang.)
  • Kenneth Welsh w bazie Filmweb
  • Kenneth Welsh w bazie Discogs.com (ang.)
  • Kenneth Welsh w bazie Notable Names Database (ang.)
  • ISNI: 0000000107799407
  • VIAF: 38998822
  • LCCN: no98108654
  • GND: 1061727092
  • BnF: 142385438
  • SUDOC: 16666622X
  • BNE: XX4906445
  • PLWABN: 9810573830505606
  • NUKAT: n2016163301
  • J9U: 987007442340905171
  • CONOR: 231388771
  • WorldCat: lccn-no98108654