Maczuga (broń)

Ten artykuł dotyczy maczugi. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
Herakles walczący z hydrą lernejską przy użyciu maczugi
Zobacz hasło maczuga w Wikisłowniku
Zobacz kolekcję cytatów Maczuga w Wikicytatach
Zobacz multimedia związane z tematem: Maczuga (broń)

Maczuga (rum. măciucă, łac. matteuca) – jedna z najstarszych broni obuchowych; znana była od paleolitu, rozpowszechniona na wszystkich kontynentach zamieszkiwanych przez człowieka. Jej późniejsze odmiany, takie jak berło, buława czy buzdygan, bywały często oznaką władzy.

Ma kształt pałki rozszerzającej się na jednym końcu, wykonanej najczęściej z twardego drewna z masywną głowicą, którą nabijano czasem kamieniami (najczęściej krzemiennymi kolcami) lub metalowymi ćwiekami. W miarę ewolucji tej broni, do drewnianego trzonka mocowano głowice z kamienia lub metalu, na przykład w średniowieczu używano maczug o stalowych głowicach – maczug rycerskich, wekier, buzdyganów i buław. W wiekach XVI–XVIII były w Polsce oznaką godności oficerskiej, na przykład buzdygan nosił pułkownik lub rotmistrz, a buławę – hetman lub regimentarz[1][2].

W mitologii greckiej maczuga była atrybutem herosa Heraklesa. Plemiona Indian zamieszkujących do początków XIX wieku lesiste obszary Ameryki Północnej używały maczug bojowych, które białym przybyszom przypominały kształtem drewniane łoża broni palnej, stąd anglojęzyczna ich nazwa gunstock clubs.

  • Drewniana maczuga kenijska
    Drewniana maczuga kenijska
  • Złota maczuga anatolijska z XXIV-XX wieku p.n.e.
    Złota maczuga anatolijska z XXIV-XX wieku p.n.e.
  • Głowice maczug z brązu
    Głowice maczug z brązu
  • Żelazna maczuga z przełomu XIV i XV wieku
    Żelazna maczuga z przełomu XIV i XV wieku
  • Ozdobna maczuga z XVI wieku
    Ozdobna maczuga z XVI wieku
  • Szkice odmian maczug – wekiera i berło
    Szkice odmian maczug – wekiera i berło
  • Piernacz

Przypisy

  1. Michéle Byam: Broń i zbroje. Wyd. III. Warszawa: Arkady, 1991, s. 31. ISBN 83-213-3754-0.
  2. Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski: Słownik uzbrojenia historycznego. Warszawa: PWN, 2010, s. 60–62. ISBN 978-83-01-16260-3.
  • p
  • d
  • e
Broń obuchowa
obuchowo-sieczna
obuchowa miażdząca
historyczna
zachodnia
azjatycka
współczesna
Broń drzewcowa
prymitywna
armii starożytnych
armii średniowiecznych i nowożytnych
azjatycka
Broń boczna
Broń kolna
krótka
noże
puginały
sztylety
inne
długa
Broń sieczna
nihon-tō
daitō
shōtō
inne
szable
inne
Broń sieczno-kolna
miecze
chwyt jednoręczny
chwyt dwuręczny
pałasze
inne
Inne
  • PWN: 3935840
  • Britannica: technology/nightstick, technology/club-weapon