Matthew Broderick

Matthew Broderick
Ilustracja
Matthew Broderick z żoną Sarah Jessica Parker w 2009
Data i miejsce urodzenia

21 marca 1962
Nowy Jork

Zawód

aktor, reżyser, producent filmowy

Współmałżonek

Sarah Jessica Parker (od 1997)

Lata aktywności

od 1981

Multimedia w Wikimedia Commons

Matthew Broderick (ur. 21 marca 1962 w Nowym Jorku) – amerykański aktor filmowy, teatralny i telewizyjny, reżyser i producent filmowy[1].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Nowym Jorku[2] jako jedyny syn Patricii Broderick (z domu Biow), dramaturg, scenarzystki i reżyserki teatralnej, i Jamesa Josepha Brodericka III, aktora[3]. Jego matka była pochodzenia żydowskiego, a ojciec miał korzenie irlandzkie i angielskie[4]. Wychowywał się z dwiema siostrami – Janet i Marthą. Marzyła mu się kariera piłkarza, lecz kontuzja kolana i udział w szkolnym przedstawieniu szekspirowskim Sen nocy letniej (1977) przesądziły sprawę. W 1980 ukończył szkołę średnią Walden School na Manhattanie i znalazł się pod opieką Uty Hagen, co zagwarantowało mu wejście do Hollywood.

Kariera

Debiutował na scenie w spektaklu Na walentynkowy dzień (On Valentine's Day, 1980) jako Brother Vaughn oraz pojawił się na Off-Broadwayu w sztuce poświęconej problemowi homoseksualizmu Harveya Fiersteina Trylogia miłosna (Torch Song Trilogy, 1981) jako David, nastoletnia drag queen Arnold Beckoff. Niedługo potem był już ulubieńcem Broadwayu dzięki znakomitej kreacji Eugene’a Jerome’a w przedstawieniu Neila Simona Wspomnienia z Brighton Beach (Brighton Beach Memoirs, 1983), za którą odebrał nagrodę Tony Award i Światową Nagrodę Teatralną.

Po raz pierwszy wystąpił na wielkim ekranie w komediodramacie według sztuki Neila Simona Powrót Maxa Dugana (Max Dugan Returns, 1983) u boku Marshy Mason, Jasona Robardsa, Donalda Sutherlanda, Davida Morse, Toma Fridleya i Kiefera Sutherlanda. Ale sławę zawdzięcza roli nastoletniego Davida Lightmana, który włamuje się do militarnego systemu komputerowego i o mały włos nie wywołuje kolejnej wojny światowej w dramacie fantastycznonaukowym Johna Badhama Gry wojenne (WarGames, 1983), za którą był nominowany do nagrody Saturna.

W kostiumowym filmie fantasy Richarda Donnera Zaklęta w sokoła (Ladyhawke, 1984) pojawił się jako kieszonkowiec Philippe Gaston staje się jedynym łącznikiem i powiernikiem miłości Lady Isabeau (Michelle Pfeiffer) i Etienne'a z Nawarry (Rutger Hauer). Tytułowa postać siedemnastolatka na wagarach w komedii Johna Hughesa Wolny dzień pana Ferrisa Buellera (Ferris Bueller's Day Off, 1986) przyniósł mu nominację do nagrody Złotego Globu[5].

Za rolę Johna w telewizyjnej adaptacji sztuki Davida Mameta Życie w teatrze (A Life in the Theater, 1993) zdobył nominację do nagrody Emmy.

W 1995 został uhonorowany nagrodą Tony za występ w musicalu Jak odnieść sukces w biznesie, zanadto się nie wysilając (How to Succeed in Business Without Really Trying).

Życie prywatne

W dniu 5 sierpnia 1987 w Irlandii Północnej spowodował wypadek samochodowy, w którym zginęły dwie osoby, za co został ukarany grzywną w wysokości 175 dolarów.

Spotykał się z Jennifer Grey (1986), Daisy Foote, córką scenarzysty Hortona Foote (1986), Helen Hunt (1987), Penelope Ann Miller (1990) i Lili Taylor (1994). W dniu 19 maja 1997 poślubił Sarę Jessicę Parker. Mają syna Jamesa Wilke (ur. 28 października 2002 na Manhattanie) oraz bliźniaczki Marion Lorettę Elwell i Tabithę Hodge (ur. 22 czerwca 2009 w szpitalu Martins Ferry w stanie Ohio).

Filmografia

Reżyser

  • 1996: Nieskończoność (Infinity)

Aktor

  • 1983: Powrót Maxa Dugana (Max Dugan Returns) jako Michael McPhee
  • 1983: Gry wojenne (WarGames) jako David Lightman
  • 1984: Kopciuszek
  • 1985: 'Master Harold'... and the Boys jako Master Harold
  • 1985: 1918 jako brat
  • 1985: Zaklęta w sokoła (Ladyhawke) jako Phillipe
  • 1986: On Valentine's Day jako Brother
  • 1986: Wolny dzień Ferrisa Buellera (Ferris Bueller's Day Off) jako Ferris Bueller
  • 1987: Projekt X (Project X) jako Jimmy Garrett
  • 1987: Courtship jako Brother
  • 1988: Biloxi Blues jako Eugene
  • 1988: Trylogia miłosna (Torch Song Trilogy) jako Alan
  • 1988: Ona będzie miała dziecko (She's Having a Baby) jako epizod
  • 1989: Rodzinny interes (Family Business) jako Adam
  • 1989: Chwała (Glory) jako pułkownik Robert Gould Shaw
  • 1990: Nowicjusz (The Freshman) jako Clark Kellogg
  • 1992: Zwariowane wakacje (Out on a Limb) jako Bill Campbell
  • 1993: Spotkanie, którego nie było (The Night We Never Met) jako Sam Lester
  • 1993: Szalone życie (A Life in the Theater) jako John
  • 1993: Apartament (The Night We Never Met) jako Sam Lester
  • 1994: Pani Parker i Krąg Jej Przyjaciół (Mrs. Parker and the Vicious Circle) jako Charles MacArthur
  • 1994: Droga do Wellville (The Road to Wellville) jako William Lightbody
  • 1994: Król Lew (The Lion King) jako dorosły Simba (głos)
  • 1995: Złodziej z Bagdadu (Arabian Knight) jako Tack (głos)
  • 1996: Telemaniak (The Cable Guy) jako Steven Kovacs
  • 1996: Nieskończoność (Infinity) jako Richard Feynman
  • 1997: Miłość jak narkotyk (Addicted to Love) jako Sam
  • 1998: Godzilla jako dr Niko Tatopoulos
  • 1998: Król Lew 2: Czas Simby (The Lion King II: Simba's Pride) jako Simba (głos)
  • 1999: Inspektor Gadżet (Inspector Gadget) jako inspektor Gadżet
  • 1999: Wybory (Election) jako Jim McAllister
  • 1999: Spacer po plaży (Walking to the Waterline)
  • 2000: Możesz na mnie liczyć (You Can Count on Me) jako Brian Everett
  • 2003: The Music Man jako profesor Harold Hill
  • 2003: Dobry piesek (Good Boy!) jako Canid 3942, Hubble (głos)
  • 2004: Maria i Bruce (Marie and Bruce) jako Bruce
  • 2004: Ujęcie (The Last Shot) jako Steven Shats
  • 2004: Żony ze Stepford (The Stepford Wives) jako Walter Eberhart
  • 2004: Król Lew III: Hakuna matata (The Lion King 1 1/2) jako Simba (głos)
  • 2005: Producenci (The Producers) jako Leo Bloom
  • 2005: Powrót do klasy (Strangers with Candy) jako dr Roger Beekman
  • 2006: Wesołych świąt
  • 2007: Film o pszczołach (Bee Movie) jako Adam
  • 2008: Kłopoty z Amandą (Finding Amanda) jako Taylor Mendon
  • 2008: Dzielny Despero (The Tale of Despereaux) jako Despero (głos)
  • 2008: Pamięć z odzysku (Diminished Capacity) jako Cooper Kennedy
  • 2010: Beach Lane jako Mike Brennan
  • 2010: Wonderful World jako Benjamin „Ben” Singer
  • 2011: Margaret jako Andrew „Andy” Van Tassel
  • 2011: Spot jako Steve głos
  • 2011: Tower Heist: Zemsta cieciów jako Chase Fitzhugh
  • 2012: Hans Christian Andersen jako Hans Christian Andersen
  • 2012: Davis Baton jako Davis Baton

Producent

  • 1996: Nieskończoność (Infinity)

Występy gościnne

Zdjęcia archiwalne

  • 2004: Retrosexual: The 80's
  • 2004: Broadway: The American Musical jako Leo Bloom

Przypisy

  1. Matthew Broderick. Listal. [dostęp 2017-03-20]. (ang.).
  2. Rebecca Flint Marx: Matthew Broderick Biography. AllMovie. [dostęp 2020-03-20]. (ang.).
  3. Matthew Broderick Biography (1962-). Film Reference. [dostęp 2018-12-16]. (ang.).
  4. Matthew Broderick What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2019-12-16]. (ang.).
  5. Matthew Broderick. ČSFD.cz. [dostęp 2017-03-20]. (cz.).

Linki zewnętrzne

  • Matthew Broderick w bazie IMDb (ang.)
  • Matthew Broderick w bazie Notable Names Database (ang.)
  • Matthew Broderick w bazie Filmweb
  • ISNI: 0000000109568901
  • VIAF: 17413288
  • LCCN: n90694561
  • GND: 13522392X
  • NDL: 00620425
  • BnF: 139471703
  • SUDOC: 070984573
  • NLA: 41993336
  • NKC: xx0034136
  • BNE: XX1416412
  • NTA: 073132667
  • BIBSYS: 90957528
  • CiNii: DA13014234
  • PLWABN: 9810691053405606
  • NUKAT: n2009126357
  • J9U: 987007429977805171
  • CONOR: 21479779
  • KRNLK: KAC2020L0447
  • LIH: LNB:Bu28;=BX
  • Britannica: biography/Matthew-Broderick
  • NE.se: matthew-broderick
  • SNL: Matthew_Broderick