Mięsień półkolcowy

Mięsień półkolcowy
Mięsień półkolcowy klatki piersiowej i szyi oraz mięsień półkolcowy głowy strony przeciwnej oznaczone na czerwono.
Mięśnie półkolcowe.

Mięsień półkolcowy (łac. musculus semispinalis) – w anatomii człowieka mięsień należący do grupy długich głębokich mięśni grzbietu. Położony jest w odcinku piersiowym i szyjnym kręgosłupa, przykrywając w tym odcinku mięsień wielodzielny. Dzielony jest na mięsień półkolcowy klatki piersiowej i szyi (musculus semispinalis thoracis et cervicis) i mięsień półkolcowy głowy (musculus semispinalis capitis), a te z kolei na mniejsze części. Składa się z połączonych ze sobą wiązek mięśniowych łączących w części piersiowej i szyjnej wyrostki poprzeczne z wyrostkami kolczystymi, przy czym każda z wiązek kończy się przeważnie 5–7 kręgów wyżej niż się zaczynała, a w części głowowej wyrostki poprzeczne i wyrostki stawowe z kością potyliczną[1][2].

Mięsień półkolcowy klatki piersiowej i szyi rozpoczyna się na wyrostkach poprzecznych wszystkich kręgów piersiowych, a kończy na wyrostkach kolczystych pięciu–sześciu górnych kręgów piersiowych i sześciu dolnych kręgów szyjnych. Włókna kończące się do najwyższego kręgu piersiowego zaliczane są do mięśnia półkolcowego klatki piersiowej, a te kończące się wyżej – do mięśnia półkolcowego szyi. Mięsień półkolcowy głowy rozpoczyna się na wyrostkach poprzecznych sześciu górnych kręgów piersiowych, a także wyrostkach poprzecznych i wyrostkach stawowych kręgów szyjnych IV–VII, a kończy się na łusce kości potylicznej pomiędzy kresą karkową górną a kresą karkową dolną. Przyśrodkowa część mięśnia półkolcowego głowy, przedzielona poprzeczną smugą ścięgnistą, nosi nazwę mięśnia dwubrzuścowego głowy (musculus biventer capitis)[a], a część boczna – mięśnia splecionego większego (musculus complexus major)[1].

Mięsień półkolcowy w części piersiowo-szyjnej unerwiony jest przez przyśrodkowe nerwy od gałęzi tylnych nerwów rdzeniowych Th4–12 i C3–6, a w części głowowej – przyśrodkowe i boczne odgałęzienia nerwów rdzeniowych C1–5[1].

Część piersiowo-szyjna mięśnia półkolcowego działając jednostronnie zgina część piersiową i szyjną kręgosłupa do boku i obraca w stronę przeciwną, a przy działaniu obustronnym prostuje część szyjną kręgosłupa. Mięsień półkolcowy głowy w działaniu jednostronnym zgina głowę w bok i obraca w przeciwną stronę, a działając obustronnie zgina głowę w tył (zwiększa się lordoza szyjna)[1].

Uwagi

  1. Nie mylić z mięśniem dwubrzuścowym (łac. musculus digastricus), należącym do mięśni nadgnykowych.

Przypisy

  1. a b c d AdamA. Bochenek AdamA., MichałM. Reicher MichałM., Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 658–668, ISBN 978-83-200-4323-5 .
  2. Richard L.R.L. Drake Richard L.R.L., A. WayneA.W. Vogl A. WayneA.W., Adam W.M.A.W.M. Mitchell Adam W.M.A.W.M., Gray anatomia. Podręcznik dla studentów. T. 2, wyd. IV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 49–51, ISBN 978-83-66548-15-2 .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

  • p
  • d
  • e
mm. sklepienia czaszki
mm. otoczenia szpary powiek
mm. zewnętrzne gałki ocznej
mm. otoczenia szpary ust
mm. otoczenia nozdrzy
mm. małżowiny usznej
mm. żucia
mięśnie języka
zewnętrzne
m. bródkowo-językowy
m. gnykowo-językowy
m. rylcowo-językowy
wewnętrzne
m. podłużny górny
m. podłużny dolny
m. poprzeczny języka
m. pionowy języka
mięśnie gardła
dźwigacze
m. podniebienno-gardłowy
m. trąbkowo-gardłowy
m. rylcowo-gardłowy
zwieracze
m. zwieracz górny gardła
m. zwieracz środkowy gardła
m. zwieracz dolny gardła
mięśnie podniebienia
m. napinacz podniebienia miękkiego
m. dźwigacz podniebienia miękkiego
m. podniebienno-językowy
m. podniebienno-gardłowy
m. języczka
mięśnie ucha środkowego
m. napinacz błony bębenkowej
m. strzemiączkowy
mm. obręczy
kończyny górnej
mm. ramienia
przednie
tylne
mm. przedramienia
przednie
powierzchowne
m. zginacz promieniowy nadgarstka / łokciowy
m. zginacz powierzchowny palców
m. nawrotny obły
m. dłoniowy długi
głębokie
m. zginacz głęboki palców
m. zginacz długi kciuka
m. nawrotny czworoboczny
boczne
tylne
powierzchowne
m. łokciowy
m. prostownik palców
m. prostownik palca małego
m. prostownik łokciowy nadgarstka
głębokie
m. odwodziciel długi kciuka
m. prostownik krótki kciuka / długi
m. prostownik wskaziciela
krótkie mm. ręki
mm. kłębu kciuka
mm. kłębu palca małego
  • m. dłoniowy krótki
  • m. odwodziciel palca małego
  • m. zginacz krótki palca małego
  • m. przeciwstawiacz palca małego
mm. środkowe dłoni
mm. obręczy
kończyny dolnej
grzbietowe, przednie
grzbietowe, tylne
brzuszne
mm. uda
przednie
przyśrodkowe
tylne
mm. goleni
przednie
boczne
tylne
powierzchowne
m. brzuchaty łydki
m. płaszczkowaty
m. podeszwowy
głębokie
m. piszczelowy tylny
m. zginacz długi palucha
m. zginacz długi palców
m. podkolanowy
mm. stopy
mm. grzbietu stopy
mm. podeszwy
mm. wyniosłości przyśrodkowej
m. odwodziciel palucha
m. zginacz krótki palucha
m. przywodziciel palucha
mm. wyniosłości bocznej
m. odwodziciel palca małego
m. zginacz krótki palca małego
m. przeciwstawiacz palca małego
mm. wyniosłości pośredniej
m. zginacz krótki palców
m. czworoboczny podeszwy
mm. glistowate
mm. międzykostne