Ognica pstra
 | Ten artykuł od 2015-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
 | Ten artykuł dotyczy ryby. Zobacz też: inne znaczenia nazwy Skrzydlice. |
| Pterois volitans[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | promieniopłetwe | ||
| Rząd | skorpenokształtne | ||
| Rodzina | skorpenowate | ||
| Rodzaj | Pterois | ||
| Gatunek | ognica pstra | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 najmniejszej troski | |||
| |||
| |||
Ognica pstra, skrzydlica ognista, skrzydlica pstra, ryba motyl[potrzebny przypis] (Pterois volitans) – drapieżna ryba morska z rodziny skorpenowatych. Poławiana jako ryba konsumpcyjna, często trzymana w akwariach[potrzebny przypis].
Występowanie
Wschodnia część Oceanu Indyjskiego i zachodnia część Oceanu Spokojnego. Występuje przy twardym dnie oraz na obrzeżach lagun i raf. Spotkać ją można zarówno w wodach płytkich 1–2 m jak i głębokich do 60 m. Introdukowana na Florydzie, skąd rozprzestrzeniła się wzdłuż wschodnich wybrzeży Stanów Zjednoczonych. Od 2006 roku zaobserwowana u wybrzeży Bahamów[3].
Nazwy
Nazwy skrzydlica i motyl morski nawiązują do wyglądu płetw piersiowych, natomiast ognica i (skrzydlica) ognista – do ognistego bólu jaki wywołuje u człowieka jej jad. Nazywana bywa też smokiem morskim[potrzebny przypis].
Charakterystyka
Ognica pstra jest rybą osiągającą do ok. 45 cm długości. Jej ciało jest dość silnie bocznie spłaszczone. Promienie płetw piersiowych i pierwszej płetwy grzbietowej mogą osiągać podobną długość. Są połączone ze sobą tylko u nasady, przez co rozkładają się szeroko nadając rybie charakterystyczny wygląd. Ciało ubarwione jaskrawo, z poprzecznymi pręgami występującymi również na promieniach płetw. Ubarwienie jest zmienne, zazwyczaj biało-czerwone-czarne, przystosowane do otoczenia. Osobniki spotykane w wodach przybrzeżnych są zwykle ciemniejsze. Jaskrawe barwy jej ciała ostrzegają wrogów, że jest jadowita i może zadać ukłucia o skutkach groźnych nawet dla człowieka. Kolce (promienie twarde) w płetwach ryby łączą się z gruczołami jadowymi. Gatunek różni się od pozostałych przedstawicieli rodzaju Pterois liczbą promieni w płetwach, ubarwieniem i łuskami.
Ognice są samotnikami łączącymi się w grupy jedynie na czas tarła. Jeden samiec łączy się z kilkoma samicami tworząc grupę 3–8 osobników. Samica składa od 2000 do 15000 jajeczek ikry.
Ognica pstra rozpoczyna aktywność o zmierzchu, dzień spędza ukryta w rozpadlinach skalnych, niemal nieruchomo, z głową lekko pochyloną w dół. Żywi się rybami, krabami oraz krewetkami. Strategia łowcza ognic opiera się na wykorzystaniu rozłożystych płetw brzusznych w celu zapędzenia ofiary w miejsce bez wyjścia. Innym sposobem jest raptowny atak na samotnie płynące zwierzę. Wówczas skrzydlica pochłania ofiarę swoim szerokim pyskiem.
Zagrożenie dla człowieka
Skrzydlice potrafią zaatakować nurka, który podpływa zbyt blisko i "zakłóca im spokój". Pierwszym symptomem niespodziewanego ataku jest charakterystyczne zachowanie ryby. Skrzydlica unosi płetwę grzbietową i spuszcza głowę w ten sposób, aby kolce były skierowane w stronę osoby podpływającej. Należy wtedy szybko oddalić się ponieważ istnieje prawdopodobieństwo raptownego podpłynięcia skrzydlicy oraz wbicia jadowitych kolców w ciało przeciwnika. Trucizna ognicy powoduje u człowieka silny ("ognisty") i długotrwały ból, a w przypadku wystąpienia reakcji alergicznej jest potencjalnie niebezpieczny dla życia człowieka.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Myers, R.F.: Pterois volitans, Red lionfish. Fishbase.org, 1991. [dostęp 2008-02-11]. (ang.).
- Wood, M.: Pterois volitans. (On-line), Animal Diversity Web, 2001. [dostęp 2008-02-11]. (ang.).
- Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
- Robert H. Robins: Red Lionfish. Ichthyology at the Florida Museum of Natural History. [dostęp 2008-02-11]. (ang.).
- Britannica: animal/red-lionfish
