Ostatki

Ostatki
Ilustracja
Ostatki, czyli gwarowe krakowskie combrzenie[1] (ostatnie swawole karnawału) przed postem w wyobrażeniu Bruegla; "Walka karnawału z postem"
Dzień

z reguły w lutym lub na początku marca do wtorku przed Środą Popielcową

w 2023

21 lutego

w 2024

13 lutego

w 2025

4 marca

Typ święta

ruchome (staropolskie)

Zwyczaje

ostatnie huczne zabawy

Upamiętnia

ostatnie 3–5 dni lub ostatni dzień karnawału

Inne nazwy

zapusty, śledzik (pol.)

Podobne święta

Maslenica, Podkoziołek

Ostatki, zapusty (lud. mięsopust, śląs. kozelek, odpowiednik prawosławnej maslenicy) – słowo to oznacza ostatnie dni karnawału zaczynające się w tłusty czwartek, a kończące się zawsze we wtorek, zwany w Polsce „śledzikiem” (w Wielkopolsce jest to tzw. „podkoziołek”). Następny dzień – Środa Popielcowa – oznacza początek wielkiego postu i oczekiwania na Wielkanoc. Obydwa święta są świętami ruchomymi. W ostatki urządza się ostatnie huczne zabawy, bale przed nadchodzącym okresem wstrzemięźliwości.

Największym balem karnawałowym jest karnawał w Rio de Janeiro rozpoczynający się w ostatni piątek przed Środą Popielcową i trwający przez pięć dni aż do środy nad ranem.

Poniższa tabelka przedstawia datę ostatniego dnia karnawału w latach 2020–2030:

Rok Data
2020 25 lutego
2021 16 lutego
2022 1 marca
2023 21 lutego
2024 13 lutego
2025 4 marca
2026 17 lutego
2027 9 lutego
2028 29 lutego
2029 13 lutego
2030 5 marca

Zobacz też

Zobacz publikację
Tablice świąt ruchomych w Wikibooks
Zobacz multimedia związane z tematem: Ostatki
Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Ostatki
Ceremonia pogrzebu basa to ostatkowa parodia obrzędu pogrzebowego, podczas którego „kondukt pogrzebowy” niesie kontrabas lub tubę basową, oznajmiając w ten sposób koniec karnawału i początek postu. Na zdjęciu – pogrzeb basa w Krzanowicach (woj. śląskie, pow. raciborski).

Przypisy

  1. Michał Niezabitowski, Comber Babski, portal: "Magiczny Kraków" [dostęp 8 marca 2011].

Bibliografia

  • Karnawał, zapusty, ostatki na bibliotekawszkole.pl
  • Zwyczaje ostatkowe na świecie na halloween.friko.pl
  • Maslenica – prawosławne ostatki na twojaeuropa.pl
  • Co warto wiedzieć o ostatkach na polishnews.com
  • p
  • d
  • e
Chrześcijaństwo
zachodnie
przedpoście
  • Niedziela Siedemdziesiątnicy, Starozakonna (Septuagesima) (-70)
  • Niedziela Sześćdziesiątnicy, Mięsopustna (Sexagesima) (-63)
  • Niedziela Pięćdziesiątnicy, Zapustna (Quinquagesima) (-56)
  • Niedziela Czterdziesiątnicy (Quadragesima) (-49)
  • nabożeństwo czterdziestogodzinne
wielki post
Wielki Tydzień
Triduum
Paschalne
Wielki Czwartek (-3)
Wielki Piątek (-2)
Wielka Sobota (-1)
Wielka Noc
oktawa wielkanocna
okres wielkanocny
wigilia i oktawa
Zielonych Świątek
okres zwykły
święta wyznaczane
datą Wielkanocy
Chrześcijaństwo
wschodnie
przedpoście
  • Niedziela Pragnienia (o Zacheuszu) (-77)
  • Niedziela Pokory (o Celniku i Faryzeuszu) (-70)
  • Niedziela Miłosierdzia (o Synu Marnotrawnym) (-63)
  • Niedziela mięsopustna (o Sądzie Ostatecznym) (-56)
  • Mięsopustna Powszechna Sobota Dusz (-50)
  • Niedziela seropustna (Przebaczenia Win) (-49)
wielki post
  • Czysty (Zielony, Postny) Poniedziałek (-48)
  • Sobota Teodora (-43)
  • Niedziela Tryumfu Ortodoksji (-42)
  • Sobota Upamiętnienia (-36, -29, -22)
  • Niedziela Krestopokłonna (-28)
  • Niedziela św. Jana Klimaka (-21)
  • Sobota Akatystu (-15)
  • Niedziela Marii Egipcjanki (-14)
Wielki Tydzień
Wielka Noc
  • rezurekcja
  • Liturgia św. Bazylego Wielkiego
  • Agape Vespers
  • Khristós Anésti! Alithós Anésti!
  • trikirion paschalny
  • troparion paschalny
  • Pentecostarion
  • Posiadacze mirry
Biały Tydzień
okres wielkanocny
  • Radonica, Zaduszki, Prowody (+10)
  • Świętych Niewiast Mirro (+14)
  • Niedziela o Paralityku (+21)
  • Meso-Pentecost (+24)
  • Niedziela o Samarytance (Photini) (+28)
  • Niedziela o Ślepcu (+35)
  • Apodosis (+38)
  • Wniebowstąpienie Pańskie (+39)
  • Świętych Ojców I soboru powszechnego (+42)
  • Powszechna Sobota Dusz przed świętem Pięćdziesiątnicy (+48)
  • Pentecost - Święto Trójcy Świętej (+49)
  • II Dzień Świąt Trójcy Świętej (+50)
  • III Dzień Świąt Trójcy Świętej (+51)
  • Wszystkich Świętych (+56)
Postacie
folklorystyczne
Zwyczaje
polskie
karnawał
(zapusty, mięsopust)
post
wielkanoc
zielone święta
Zwyczaje
międzynarodowe
  • osterbrunnen
  • palenie Judasza
Atrybuty
Kontrola autorytatywna (jarmark):
  • GND: 4303237-0
  • LNB: 000159733
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: topic/Shrove-Tuesday
  • SNL: fetetirsdag
  • DSDE: hvide_tirsdag