Płyną tratwy

Płyną tratwy
Gatunek

dokumentalny
krótkometrażowy

Rok produkcji

1962

Kraj produkcji

Polska

Język

polski

Czas trwania

19 min

Reżyseria

Władysław Ślesicki

Muzyka

Zbigniew Rudziński

Zdjęcia

Leszek Krzyżański

Montaż

Lidia Zonn

Produkcja

Michał Horowic

Wytwórnia

Wytwórnia Filmów Dokumentalnych

Płyną tratwy – polski dokumentalny film przyrodniczy z 1962 roku w reżyserii Władysława Ślesickiego.

Opis

Bohaterem filmu jest Mietek, chłopiec wkraczający w dorosłość, a zarazem początkujący flisak mieszkający nad augustowskimi jeziorami[1]. Film – nie bez elementów inscenizacji – dokumentuje stopniowe dojrzewanie Mietka: szkolenie się w spławie tratwą, palenie pierwszego papierosa, pierwsze zauroczenie widokiem dziewczyny, pierwszą wypłatę, dołączenie do mężczyzn dojeżdżających do pracy[2]. Film również w poetycki sposób ukazuje niszczenie przyrody otaczającej bohatera: piłowanie drzew, dewastację szałasów, ucieczkę zwierząt przed działalnością ludzi[1].

Produkcja

Inspiracją dla reżysera filmu, Władysława Ślesickiego, był film Opowieść z Luizjany (1948) Roberta J. Flaherty’ego. Dwuletnie prace nad dokumentem o mazurskich krajobrazach poprzedziło wieloletnie doświadczenie zdobyte przez reżysera we wcześniejszych filmach krajobrazowych, takich jak W gromadzie Ducha Puszczy (1957), Spacer w Bieszczadach (1958)[3]. Zamysł prac nad filmem Płyną tratwy Ślesicki konsultował z dawnym wykładowcą z łódzkiej szkoły filmowej, Jerzym Bossakiem, który wyperswadował mu niektóre hipotetyczne pomysły na sceny filmowe[4]. Operatorem zdjęć był Leszek Krzyżański, który z uznaniem wypowiadał się o Ślesickim jako „poecie kina”[5].

Odbiór

Lech Pijanowski w recenzji filmu odczytywał Płyną tratwy jako „przykład artystycznej konsekwencji”, wyrażonej zarówno w zdjęciach o „rzadko spotykanej wrażliwości”, „giętkim i wymownym” montażu, jak i w „prawdziwych i wzruszających sylwetkach ukazywanych ludzi”[6]. W retrospektywnym rozdziale książki Wiosenna bujność traw Karolina Kostyra sugerowała związki filmu z powieściami Marka Twaina, doszukując się w dziele Ślesickiego zarówno grozy niszczenia przyrody, jak i baśniowości świata przedstawionego[7].

Znaczenie

Film Płyną tratwy jest zaliczany w poczet nurtu określanego mianem „szkoły Karabasza”[8].

Nagrody

Nagrody[9][10]
Rok Festiwal/instytucja Nominacja Odbiorca
1962 Krakowski Festiwal Filmowy Nagroda "Złoty Smok Wawelski" w kategorii filmów dokumentalnych Władysław Ślesicki
Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych i Dokumentalnych w Wenecji Złoty Lew św. Marka
Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Buenos Aires II Nagroda w kategorii filmów artystycznych
„Film” Złota Kaczka dla najlepszego filmu krótkometrażowego

Przypisy

  1. ↑ a b Pławuszewski 2014 ↓, s. 287-288.
  2. ↑ Pławuszewski 2014 ↓, s. 288-289.
  3. ↑ Pławuszewski 2014 ↓, s. 287–289.
  4. ↑ Pławuszewski 2014 ↓, s. 287–290.
  5. ↑ Pławuszewski 2014 ↓, s. 290.
  6. ↑ Pijanowski 1962 ↓, s. 6.
  7. ↑ Kostyra 2019 ↓, s. 70–73.
  8. ↑ Lubelski 2015 ↓, s. 305.
  9. ↑ Płyną tratwy w bazie filmpolski.pl
  10. ↑ Pławuszewski 2014 ↓, s. 294.

Bibliografia

  • KarolinaK. Kostyra KarolinaK., Wiosenna bujność traw, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2019, ISBN 83-226-3498-6  (pol.).
  • TadeuszT. Lubelski TadeuszT., Historia kina polskiego 1895-2014, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2015, ISBN 83-242-2707-5  (pol.).
  • LechL. Pijanowski LechL., Reportaż z Orylu, „Film” (17), 1962, s. 6 .
  • PiotrP. Pławuszewski PiotrP., „Takim zapamiętałem Mietka”. Władysława Ślesickiego "Płyną tratwy" (1962), „Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication”, 15 (24), 2014, s. 287–294 [dostęp 2024-01-20] .

Linki zewnętrzne