Powiat łódzki

Ten artykuł dotyczy nieistniejącego już powiatu łódzkiego. Zobacz też: powiat łódzki wschodni.
Powiat łódzki
powiat
1867-1975
Państwo

 Polska

Województwo

łódzkie

Data likwidacji

1 czerwca 1975

Siedziba

Łódź

Powierzchnia

954 km²

Populacja (1973)
• liczba ludności


115 800

• gęstość

121 os./km²

brak współrzędnych

Powiat łódzki – powiat utworzony przez władze rosyjskie w 1867 roku i istniejący do roku 1975 na terenie obecnych powiatów: łódzkiego wschodniego, pabianickiego, zgierskiego, łaskiego i piotrkowskiego. Jego ośrodkiem administracyjnym była Łódź, która nie była częścią powiatu, ponieważ stanowiła miasto wydzielone jako gmina na prawach powiatu.

W skład powiatu wchodziły miasta: Aleksandrów Łódzki, Konstantynów Łódzki, Tuszyn i Rzgów (wówczas wieś) oraz gminy Andrespol, Brójce, Czarnocin, Lutomiersk i Nowosolna (razem z wykluczoną z niej dziś Nowosolną). Powiat wchodził w skład guberni piotrkowskiej (1867–1915), woj. łódzkie (1919–1939) i woj. łódzkiego (1945–1975).

Po reformie administracyjnej w 1975 roku terytorium powiatu zostało podzielone pomiędzy nowe (dużo mniejsze) województwo łódzkie, województwo piotrkowskie oraz województwo sieradzkie. Powiat ziemski z siedzibą w Łodzi przywrócono w roku 1999 pod nazwą powiat łódzki wschodni, w granicach obejmujących w przybliżeniu wschodnią część dawnego powiatu łódzkiego (gminy Koluszki, Rzgów, Tuszyn, Andrespol, Brójce i Nowosolna). Łódź została miastem na prawach powiatu.

Starostowie

  • p
  • d
  • e
Powiat łódzki (1867–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Osiedla (1954–72)
Gminy wiejskie
(1867–1954 i 1973–75)
  • Aleksandrów Łódzki (od 1973)
  • Andrespol (od 1973)
  • Babice (do 1953)
  • Bełdów (do 1954)
  • Brójce
  • Brus (do 1946)
  • Brużyca (do 1924)
  • Brużyca Wielka (1924–54)
  • Chojny (do 1946)
  • Czarnocin
  • Dzierżązna (do 1915)
  • Gospodarz (do 1953)
  • Górki (do 1924)
  • Kazimierz (1953–54)
  • Kruszów (1925–54)
  • Ksawerów (od 1973)
  • Lućmierz (do 1954)
  • Lutomiersk (od 1973)
  • Łagiewniki (do 1946)
  • Nakielnica (do 1924)
  • Nowosolna (do 1954)
  • Puczniew (do 1954)
  • Radogoszcz (do 1946)
  • Rąbień (do 1954)
  • Rszew (do 1927)
  • Rzgów (od 1953)
  • Stoki (do 1868)
  • Tuszyn (od 1973)
  • Wiskitno (do 1954)
  • Zgierz (od 1973)
  • Żeromin (do 1924)
Gromady
(1954–72)
  • Andrespol (← 1958–63)
  • Andrzejów (1954–63)
  • Bełdów (1954–72)
  • Biała (← 1956–72)
  • Brójce (1954–72)
  • Brużyca Wielka (1954–72)
  • Czarnocin (1954–72)
  • Dalków (1954–57)
  • Emilia (1954–68)
  • Gospodarz (1954–68)
  • Górki Małe (1954–68)
  • Grotniki (← 1956–72)
  • Kalinko (1954–57)
  • Kazimierz (1954–72)
  • Kruszów (1954–68)
  • Ksawerów (← 1959–72)
  • Kuciny (1954–68)
  • Kurowice (1954–72)
  • Lutomiersk (← 1958–72)
  • Nowosolna (1954–72)
  • Proboszczewice (1954–69)
  • Puczniew (1954–57)
  • Rąbień (1954–72)
  • Ruda-Bugaj (1954–57)
  • Rzgów (1954–72)
  • Słowik (1970–72)
  • Smardzew (← 1956–72)
  • Sobień (← 1958)
  • Szydłów (1954–72)
  • Szynczyce (1954–57)
  • Tuszyn (1968–72)
  • Wiskitno (1954–72)
  • Wiśniowa Góra (1954–57)
  • Wodzin (1954–58)
  • Zofiówka (← 1956–57)