Rodzeństwo
| Ten artykuł należy dopracować: usunąć obrazki ASCII (drzewa genealogiczne). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
- Genetyczne lub adopcyjne
- relacja rodzinna
- rodzina
- rodzic
- matka
- ojciec
- rodzeństwo
- brat
- siostra
- Związane z małżeństwem
- małżonkowie
- otwarte małżeństwo
- monogamia
- poligamia
- poliandria
- poligynia
- Seksualne
- przypadkowy seks
- poliamoria
- polyfidelity
- cicisbeo
- konkubinat
- kurtyzana
- metresa
- Partnerzy
- druga połówka
- chłopak
- dziewczyna
- kohabitacja
- relacje homoseksualne
- partner życiowy
- przyjaźń
- przyjaźń romantyczna
|
|
|
- pokaż
- dyskusja
- edytuj
Rodzeństwo – w genealogii i prawie dzieci tych samych rodziców bądź rodzica: wszyscy bracia i siostry w ogólności albo każdy z nich pojedynczo wobec drugiego z nich (tak zwłaszcza w tekstach prawnych).
Pojęcie
W podstawowym znaczeniu dotyczy zstępnych tej samej pary (filiacja), tj. rodzonych braci i sióstr. Rodzeństwo przyrodnie to dzieci tego samego ojca, ale różnych matek albo dzieci tej samej matki, ale różnych ojców (wspólny jeden rodzic oraz macocha bądź ojczym).
W języku polskim zasadniczo nie istnieje dodatkowa nazwa relacji między pasierbem a dziećmi ojczyma lub macochy z ich poprzednich związków. Przez analogię do rodziców przybranych niezbyt poprawnie określa się ich czasem rodzeństwem przybranym lub przyrodnim. Czasem dla odróżnienia od rodzeństwa rodzonego (prawdziwego) o rodzeństwie przybranym mówi się, że nie jest prawdziwe.
Rodzeństwo z ciąży mnogiej nazywane jest bliźniaczym (brat bliźniak, siostra bliźniaczka, bliźniak).
Osoba, która nie ma w ogóle rodzeństwa, to jedynak. Pierwsze dziecko danej pary na początku zawsze jest jedynakiem, kolejne dzieci już nie, chyba że pozostałe rodzeństwo zmarło we wczesnym dzieciństwie. Jeżeli w rodzinie jedynaków pojawia się rodzeństwo przyrodnie, to można uznać, że osoby takie również przestały być jedynakami.
Wykresy genealogiczne
Wykresy genealogiczne przedstawiają relacje w rodzinie dla danego probanta:
Rodzeństwo rodzone
Rodzeństwo rodzone (biologiczne) to dzieci tych samych dwojga rodziców, które są ze sobą spokrewnione w drugim stopniu linii bocznej:
ojciec | matka | ||||||||||||||||||||||||||||
probant | brat lub siostra | brat lub siostra itd. | |||||||||||||||||||||||||||
Rodzeństwo przyrodnie
Rodzeństwo przyrodnie to dzieci jednego wspólnego rodzica z dwojgiem różnych drugich rodziców (ojca z inną kobietą albo matki z innym mężczyzną), które również są ze sobą spokrewnione w drugim stopniu linii bocznej:
ojciec | matka | ojczym | |||||||||||||||||||||||||||||
probant | brat lub siostra | ||||||||||||||||||||||||||||||
macocha | ojciec | matka | |||||||||||||||||||||||||||||
brat lub siostra | probant | ||||||||||||||||||||||||||||||
Rodzeństwo przybrane
Do ostatniej kategorii należą dzieci ojczyma lub macochy z ich poprzedniego związku. „Rodzeństwo” takie nie jest ze sobą spokrewnione ani spowinowacone:
ojciec | matka | ojczym | kobieta | ||||||||||||||||||||||||||||||||
probant | „rodzeństwo przybrane” | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
mężczyzna | macocha | ojciec | matka | ||||||||||||||||||||||||||||||||
„rodzeństwo przybrane” | probant | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jedynak
Jedynak nie ma rodzeństwa:
ojciec | matka | ||||||||||||||||||
probant | |||||||||||||||||||
Język prawny
W aktach normatywnych i innych aktach prawnych wystąpienie terminu rodzeństwo oznacza osobę będącą krewnym drugiego stopnia linii bocznej, a więc bez jakiegokolwiek rozróżnienia na rodzeństwo rodzone i przyrodnie. Natomiast tzw. rodzeństwo przybrane według prawa nie jest ani spokrewnione, ani powinowate.
Konflikty w rodzeństwie
W rodzeństwie może ujawniać się konflikt wieku (pogardliwe użycie określeń starszy/młodszy brat/siostra), konflikt pokoleń (przy znacznej różnicy wieku między najstarszą a najmłodszą osobą z rodzeństwa, sięgającej 10 lat i więcej) czy konflikt płci (między bratem i siostrą). Przyczyną takich konfliktów lub nieporozumień może być rywalizacja (skryta lub jawna) o względy rodziców bądź sama znaczna różnica wieku (wejście w dorosłość, ciężar opieki nie nad własnym dzieckiem lecz rodzeństwem).
Rodzeństwo w kulturze
Stosunki między rodzeństwem są częstym motywem dzieł kultury:
- książka Bracia Lwie Serce
- serial telewizyjny Bracia i siostry
- serial telewizyjny Ich pięcioro
- powieść oraz serial Boża podszewka
- kilka filmów i seriali z udziałem bliźniaczek Olsen, np. Czy to ty, czy to ja? i Pełna chata
- O dwóch takich, co ukradli księżyc
Dzień Rodzeństwa
W Stanach Zjednoczonych obchodzi się Dzień Rodzeństwa w dniu 10 kwietnia. Święto to jest obchodzone corocznie w 45 stanach od 1998 roku jako wyraz szacunku dla rodzeństwa. Są próby przeniesienia tego święta do Polski.
Zobacz też
Informacje w projektach siostrzanych |
Multimedia w Wikimedia Commons |
Definicje słownikowe w Wikisłowniku |
Linki zewnętrzne
- Relacje rodzinne – ilustracja (GIF)
- p
- d
- e
pokrewieństwo |
| ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
powinowactwo | |||||||||
inne |
- Britannica: topic/sibling