Zamach na autobus w Afuli

Zamach na autobus w Afuli
Ilustracja
Pomnik w miejscu zamachu
Państwo

 Izrael

Miejsce

Afula

Data

6 kwietnia 1994

Godzina

11:00

Liczba zabitych

9 osób

Liczba rannych

55 osób

Typ ataku

zamach samobójczy

Sprawca

Hamas

Położenie na mapie Izraela
Mapa konturowa Izraela, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia32°36′43,38″N 35°17′16,88″E/32,612050 35,288022

Zamach na autobus w Afulisamobójczy zamach terrorystyczny przeprowadzony w dniu 6 kwietnia 1994 roku przez członka palestyńskiej organizacji terrorystycznej Hamas w mieście Afula na północy Izraela. Zamachowiec wysadził się w samochodzie obok stojącego na przystanku autobusu komunikacji miejskiej. W zamachu zginęło 8 cywilów i terrorysta zamachowiec. Rannych zostało kolejnych 55 osób.

Okoliczności zamachu

Zawarte w 1993 roku Porozumienia z Oslo umożliwiło wygaszenie palestyńskiego powstania Intifady, jednak nie doprowadziło do zakończenia konfliktu izraelsko-arabskiego. Powstała Autonomia Palestyńska była tymczasową strukturą administracyjną, której zasadność powstania kwestionowała radykalna palestyńska organizacja terrorystyczna Hamas. Proces pokojowy z Palestyńczykami był także silnie krytykowana przez prawicowe środowiska żydowskie w Izraelu. W dniu 25 lutego 1994 roku żydowski osadnik Baruch Goldstein wtargnął do Grobowca Patriarchów w Hebronie, i otworzył ogień do modlących się muzułmanów. W tej masakrze w Makpela zginęło 29 osób, a 125 zostało rannych[1]. Goldstein był amerykańskim Żydem wychowanym na Brooklynie, zwolennikiem fundamentalistycznej żydowskiej partii politycznej Kach, zdelegalizowanej w Izraelu krótko po tej masakrze. Sama partia Kach została uznana przez Izrael za organizację terrorystyczną[2].

Po masakrze wybuchły palestyńskie zamieszki, w których zginęło 9 Arabów, a ponad 200 zostało rannych. Siły Obronne Izraela obawiając się eskalacji przemocy nałożyły godzinę policyjną na arabskie dzielnice Hebronu[3]. Równocześnie w obawie przed zemstą ewakuowano żydowską enklawę z miasta[4]. Premier Icchak Rabin spotkał się z palestyńskimi przywódcami, a wszystkie izraelskie partie polityczne potępiły zamach terrorystyczny w Makpel. Wszystkie te działania częściowo uspokoiły napięcia i Autonomia Palestyńska pogrążyła się w trwającą czterdzieści dni żałobę narodową. Całą sytuację postanowiła wykorzystać palestyńska organizacja Hamas, która od 1992 roku przygotowywała się do przeprowadzania samobójczych zamachów terrorystycznych. Plany ataków przygotowywał Jachja Ajjasz[5][6].

Przebieg zamachu

Takim samym samochodem Oplem Ascona przeprowadzono w 1994 roku zamach terrorystyczny w Afuli

Palestyński zamachowiec-samobójca rankiem 6 kwietnia 1994 roku przyjechał do miasta Afula. Jechał on pochodzącym z 1987 roku samochodem osobowym Opel Ascona, wewnątrz którego ukryto siedem butli gazowych, pięć granatów ręcznych oraz bombę domowej roboty z pakunkiem zawierającym 1100 gwoździ stolarskich. Wieczorem tego dnia w Izraelu rozpoczynało się święto Dnia Pamięci Holocaustu, i właśnie wielu uczniów wracało do domów po zakończeniu okolicznościowych uroczystości w szkołach. Zamachowiec przejechał przez kilka ulic, dojeżdżając do centrum miasta. Około godziny 11.00 zatrzymał się obok podmiejskiego autobusu linii Egged numer 348, który właśnie stał na pełnym ludzi przystanku autobusowym. W tym momencie zamachowiec zdetonował ładunek wybuchowy w swoim samochodzie. W zamachu zginęło 8 cywilów i terrorysta zamachowiec. Rannych zostało kolejnych 55 osób. Większość rannych była uczniami[7].

Lista zabitych:

  • Aszer Attia, 48. lat, z Afuli (kierowca autobusu)
  • Ilana Schreiber, 45. lat, nauczyciel z kibucu Nir Dawid
  • Ajala Vahaba, 40. lat, nauczyciel z Afuli
  • Ahuva Cohen Onalla, 37. lat, z Afuli (zmarła od ran 25 kwietnia 1994 r.)
  • Vered Mordechaj, 13. lat, z Afuli
  • Meirav Ben Mosze, 16. lat, z Afuli
  • Maja Elharar, 17. lat, z Afuli
  • Fadija Shalabi, 25. lat, z Iksal[8]

Zamachowcem był 19-letni Ra'id Zaqarna z miasta Kabatija w Autonomii Palestyńskiej. Był on członkiem zbrojnego ramienia Hamasu, Brygad Izz ad-Din al-Qassam[9].

Konsekwencja zamachu

Upamiętnienie zamachu
Pomnik ku czci ofiar terroryzmu w Afuli
Pomnik ku czci kierowcy Aszera Attia, który zginął w zamachu
Pomnik ku czci Maja Elharar, który jako ochotnik służył w ochronie w Afuli
Pomnik ku czci uczennicy Vered Mordechaj
Pomnik ku czci uczniów, którzy zginęli w zamachu w Afuli

Zamach w Afuli wywołał wielki szok, tym większy, że przeważająca liczba poszkodowanych była dziećmi w wieku szkolnym. W odpowiedzi izraelski siły bezpieczeństwa aresztowały 383 działaczy Hamasu w Samarii, Judei i Strefie Gazy. Palestyński przywódca Jasir Arafat odmówił potępienia zamachu, czym wzbudził gniew rządu izraelskiego. Stany Zjednoczone zażądały od Arafata publicznego potępienia zamachu w Afuli, tak jak wcześniej premier Icchak Rabin bezkompromisowo potępił masakrę w Makpela (oświadczył on, że Baruch Goldstein jest obcy dla Izraela i judaizmu)[7].

Upamiętnienie

Miejsce zamachu zostało upamiętnione niewielkim pomnikiem, na którym umieszczono nazwiska siedmiu żydowskich ofiar (pominięto arabską ofiarę - kobietę z miasta Iksal). Dodatkowo w mieście znajduje się kilka pojedynczych pomników, które upamiętniają poszczególne ofiary zamachu[10].

Przypisy

  1. Nabeel Abraham: What About The Victims?. [w:] Lies of Our Times [on-line]. 1994. [dostęp 2013-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  2. Cabinet Communique - March 13, 1994. [w:] Israel Ministry of Foreign Affairs [on-line]. 1994-03-13. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  3. Avi Issacharoff, Chaim Levinson: Settlers remember gunman Goldstein; Hebron riots continue. [w:] Haaretz [on-line]. 2010-02-28. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  4. Akiva Eldar: Ewakuacja żydowskiej dzielnicy w Hebronie. [w:] Haaretz [on-line]. 2008-11-02. [dostęp 2013-11-14]. (hebr.).
  5. Joe Stork: Understanding Terrorism: Challenges, Perspectives, and Issues. 2009, s. 358. ISBN 978-1-4129-7059-4. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  6. Martin Gus: Erased in a Moment: Suicide Bombing Attacks Against Israeli Civilians. Human Rights Watch, 2002, s. 66. ISBN 978-1-56432-280-7. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  7. a b Clyde Haberman: Arab car bomber kills 8 in Israel; 44 are wounded. [w:] The New Tork Times [on-line]. 1994-04-07. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  8. Fatal Terrorist Attacks in Israel Since the Declaration of Principles. [w:] Israel Ministry of Foreign Affairs [on-line]. [dostęp 2013-11-15]. (ang.).
  9. Samuel Katz: The Hunt for the Engineer. Lyons Press, 2002, s. 103-104. ISBN 1-58574-749-1.
  10. Na podstawie zdjęć - umieszczone w artykule
  • p
  • d
  • e
Ataki terrorystyczne przeciwko Izraelczykom w latach 90. XX wieku
1990
  • 5 listopada – Zabójstwo Meir Kahane
1992
  • 14 lutego – Zabójstwo żołnierzy przy kibucu Gal'ed (Palestyński Islamski Dżihad)
  • 17 marca – Atak na ambasadę Izraela w Buenos Aires (Palestyński Islamski Dżihad)
  • 24 maja – Zabójstwo Heleny Rapp (Palestyński Islamski Dżihad)
  • 13 grudnia – Zabójstwo Nissima Toledano (Hamas)
1993
  • 16 kwietnia – Zamach na skrzyżowaniu Mehola (Hamas)
  • 5 sierpnia – Zabójstwo Jaron Chen (Hamas)
1994
  • 6 kwietnia – Zamach na autobus w Afuli (Hamas)
  • 13 kwietnia – Zamach na dworcu autobusowym w Haderze (Hamas)
  • 26 lipca – Atak na ambasadę Izraela w Londynie (Hezbollah)
  • 14 października – Porwanie Nachszona Wachsmana (Hamas)
  • 19 października – Zamach na autobus na ulicy Dizengoffa w Tel Awiwie (Hamas)
  • 11 listopada – Zamach na punkcie kontrolnym Necarim (Palestyński Islamski Dżihad)
  • 30 listopada – Atak siekierą w Afuli (Hamas)
1995
  • 22 stycznia – Masakra w Beit Lid (Palestyński Islamski Dżihad)
  • 9 kwietnia – Zamach na autobus w Kefar Darom (Palestyński Islamski Dżihad)
  • 24 lipca – Zamach na autobus w Ramat Gan (Hamas)
  • 21 sierpnia – Zamach na autobus w Ramat Eszkol (Hamas)
1996
  • 25 lutego – Zamach na autobus w Jerozolimie (Hamas)
  • 3 marca – Zamach na autobus w Jerozolimie (Hamas)
  • 4 marca – Zamach na Centrum Dizengoffa (Hamas)
  • 9 czerwca – Zabójstwo Jaron i Efrata Ungar (Hamas)
1997
  • 13 marca – Masakra na Wyspie Pokoju (żołnierz jordańskiej armii)
  • 21 marca – Zamach w Café Apropo (Hamas)
  • 30 lipca – Zamach na targowisku Mahane Jehuda (Hamas)
  • 4 września – Zamach na ulicy Ben Jehuda (Hamas)
1998
  • 29 października – Zamach w Kefar Darom (Hamas)
  • 6 listopada – Zamach w Jerozolimie (Palestyński Islamski Dżihad)
1999
  • 5 września – Zamach na autobus w Tyberiadzie (Hamas)
  • 5 września – Zamach na dworcu autobusowym w Hajfie (Hamas)