Aleksandr Herzen

Aleksandr İvanoviç Herzen Алекса́ндр Ива́нович Ге́рцен
Tam adı	Aleksandr İvanoviç Herzen Алекса́ндр Ива́нович Ге́рцен
Doğumu	6 Nisan 1812(1812-04-06) Moskova, Rus İmparatorluğu
Ölümü	21 Ocak 1870 (57 yaşında) Paris, İkinci Fransız İmparatorluğu
Önemli fikirleri	Sosyalizm, tarımcılık, kolektivizm, popülizm

Makale serilerinden
Sosyalizm
Gelişme Aydınlanma Çağı  · Fransız Devrimi  · Sosyalizm tarihi  · 1848 Devrimleri  · Sosyalist hesaplama tartışması  · Sosyalist ekonomi
Fikirler Ekonomik planlama  · İlkel sosyalist birikim  · Fırsat eşitliği  · Ekonomik demokrasi  · Adhokrasi  · Teknokrasi  · Öz-yönetim  · Doğrudan demokrasi  · Kamu mülkiyeti  · Ortak mülkiyet  · Sosyal temettü · Temel gelir  · Üretim kullanmak için  · Ayni hesaplanması  · Çalışma çeki  · Endüstriyel demokrasi  · İşbirliği  · Malzeme denge muhasebesi  · Sosyal mülkiyet  · Ekonomi
Çeşitleri Tarım  · Devlet  · Demokratik · Yeşil  · Esnaf  · Marksist  · Liberteryen  · Liberal  · Karşılıkçılık  · Piyasa · Bilimsel  · Devlet  · Anarşizm  · Sendikalizm  · Sosyal demokrasi  · Dini  · Feodal  · Burjuva  · Devrimci  · 21. yüzyıl sosyalizmi  · Ütopik  · Afrika sosyalizmi  · Nazilerin sosyalizm anlayışı
Kişiler Gracchi * Mazdek * Ball * More * Winstanley * Morelly * Hall * Saint-Simon * Buonarroti * Owen * Fourier * Thompson * Hodgskin * Schulz * Leroux * Babeuf * Pecqueur * Sue * Blanqui * Ledru-Rollin * Dézamy * Considerant * Proudhon * Blanc * Andrews * Herzen * Bakunin * Marx * Engels * Wallace * Lavrov * Pi * Lassalle * Saltykov * Chernyshevsky * Tolstoy * Michel * Morris * Jones * Bebel * Lorenzo * Kropotkin * Carpenter * Sorel * Parsons * Bernstein * Iglesias * Parsons * León * Malatesta * Kautsky * Wilde * Taylor * Debs * Plekhanov * Ferrer * Dewey * Barone * Wells * Markievicz * Du Bois * Gorky * Connolly * Lenin * Goldman * Gandhi * Landauer * Berkman * Luxemburg * Liebknecht * Stalin * Blum * Russell * Pannekoek * Larkin * Einstein * Troçki * Keller * Tawney * Schapiro * Pankhurst * Attlee * Lukács * Pestaña * Korsch * Polanyi * Peiró * Seguí * Vanzetti * Makhno * Cole * Gramsci * Sacco * Petrichenko * Tito * Maksimov * Leval * Nagy * Durruti * Gerhardsen * Santillán * Day * Marcuse * James * García * Ascaso * Erlander * Orwell * Mattick * Douglas * Montseny * Sartre * Senghor * Allende * van der Lubbe * Kreisky * Mitterrand * Chartrand * Nasır * Mandela * Bookchin * Dubček * Zinn * Castoriadis * Gorz * Thompson * Lefort * Ward * Manley * Fidel * Che * Chomsky * King * Gorbachev * Scargill * Fotopoulos * Sanders * Wolff * Ali * Lula * Holloway * Žižek * Corbyn * Sankara * West * Hedges * Marcos * Graeber * Yanis
Organizasyonlar Birinci Enternasyonal (Uluslararası Emekçiler Birliği) İkinci Enternasyonal Üçüncü Enternasyonal (Komintern) Dördüncü Enternasyonal Beşinci Enternasyonal Sosyalist Enternasyonal Dünya Demokratik Gençlik Federasyonu Uluslararası Sosyalist Gençlik Birliği Dünya Sosyalist Hareketi
g t d

Aleksandr İvanoviç Herzen (Rusça: Алекса́ндр Ива́нович Ге́рцен; 6 Nisan [E.U. 25 Mart] 1812 – 21 Ocak [E.U. 9 Ocak] 1870), Rus yazar ve düşünür.

Yaşamı

Zengin bir toprak sahibi olan İvan Yakovlev ile Alman bir Protestan olan Stuttgartlı Henriette Wilhelmina Luisa Haag'ın evlilik dışı çocuğu olarak 1812'de Moskova'da doğdu.

Herzen 1847'de Çarlık yönetiminin baskılarından dolayı bir daha geri dönmemek üzere Rusya'dan ayrıldı ve Paris'e yerleşti. Narodizm adıyla bilinen ilk devrimci hareketin kurucusu Aleksandr Herzen'di. 1848 devrimlerine tanık olan, Avrupa devrimciliğinin başkenti Paris’te ve İtalya’da sürgünken 1850'lerde Giuseppe Mazzini ile yazışan Herzen, Londra'daki Rus sürgünlerin lideri konumundaydı.

Düşünceleri

"Rus sosyalizminin babası" olarak anılan Herzen, tarımcılık temelli popülizm olan Narodnik hareketinin önemli isimlerinden ve öncü ideologlarından birisidir. Ayrıca Sosyalist Devrimci Parti'yi, Trudovikleri ve ABD'deki tarımcı Halk Partisi'ni ideolojik açıdan etkilemiştir. Karl Marx'ın liberal ve ihtiraslı biri olarak tanımladığı Herzen ile fikir ayrılığı yaşadığı bilinmektedir.^[1] 1852'de Londra'ya gelen Mihail Bakunin ile ise birlikte çalışmıştır. Rus İmparatorluğu'nun kötü idaresini ve yozlaşmışlığını eleştiren Herzen, eleştirileri yayma amacıyla Kolokol (Çan) adlı dergiyi çıkartmaya başlamıştır. Görüşlerinde batı karşıtlığı yer almaktadır. Özellikle Joseph Stalin'in, onun görüşlerinden etkilendiği söylenebilir. 1861'de serflere haklar verilmesi için uygun siyasi ortamı hazırlayan isimlerden birisidir. Geçmişim ve Düşüncelerim adlı otobiyografisi dönemin önemli Rus edebiyatı eserleri arasındadır.

Kitapları

• Efsane (Легенда, 1836)
• Elena (Елена, 1838)
• Genç Adamın Notları (1840)
• Bilimde Heves (1843)
• Doğanın incelenmesi üzerine mektuplar (1845)
• Suçlu kim? (Кто виноват?, 1846)
• Mimoezdom (Мимоездом, 1846)
• Dr. Krupa (Доктор Крупов, 1847)
• Thieving Magpie (Сорока-воровка, 1848)
• Rus Halkı ve Sosyalizm (Русский народ и социализм, 1848)
• Öteki kıyıdan (1848–1850)
• Fransa ve İtalya'dan Mektuplar (1852)
• Geçmişim ve Düşüncelerim

Kaynakça