Hayırlı Cuma Anlaşması

Hayırlı Cuma Anlaşması veya Belfast Anlaşması, 1990'larda Kuzey İrlanda barış sürecinde gerçekleşen önemli bir siyasi gelişmedir. Kuzey İrlanda'nın bugünkü devredilmiş hükûmet sistemi bu Anlaşma üzerine dayalıdır. Anlaşma ayrıca, Kuzey İrlanda ve İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti ve Birleşik Krallık arasında bazı kurumlar kurmuştur.

Anlaşma, 10 Nisan 1998 Hayırlı Cuma gününde Belfast'ta kabul edilen, birbiriyle ilişkili iki belgeden oluşur:

  1. Kuzey İrlanda'daki siyasi partilerin çoğu tarafından çok partili anlaşma;
  2. Britanya ve İrlanda hükûmetleri arasında uluslararası anlaşma (Britanya-İrlanda Anlaşması).

Sivil ve kültürel haklar, silahların devreden çıkarılması, adalet ve kolluk ile ilgili hususlar Anlaşma'nın merkezini oluşturmuştur.

Ayrıca bakınız

  • g
  • t
  • d
Taraflar
Cumhuriyetçi
paramiliterler
Güvenlik güçleri
Birleşik Krallık
Britanya Ordusu
Kraliyet Hava Kuvvetleri
Kraliyet Donanması
Kuzey İrlanda
Ulster Savunma Alayı (UDR)
İrlanda Kraliyet Alayı
Ulster Kraliyet Polisi (RUC)
Ulster Özel Polisi (USC)
İrlanda Cumhuriyeti
Garda Síochána
İrlanda Ordusu
Sadık
paramiliterler
  • Ulster Savunma Birliği (UDA)
  • Ulster Gönüllü Gücü (UVF)
  • Sadakatçi Gönüllü Gücü (LVF)
  • Kırmızı El Komandoları (RHC)
  • Genç Vatandaş Gönüllüleri (YCV)
  • Ulster Genç Militanlar (UYM)
  • Ulster Direnci
  • UVF Orta Ulster Tugayı
  • Bağlantılı olduğu: Bazı RUC ve Britanya Ordusu mensupları
Zaman Çizelgesi
   
  • Açlık grevcisi Bobby Sands milletvekili seçildi ve Sinn Féin'in seçim siyasetine doğru kaymaya başlamasında dönüm noktası oldu (1981)
  • 38 Geçici IRA mahkûmu, Maze Cezaevi'nden firar etti (1983)
  • Geçici IRA tarafından düzenlenen Brighton otel bombalaması (1984)
  • Britanya ve İrlanda hükümetleri arasında Anglo-İrlanda Anlaşması (1985)
  • Geçici IRA tarafından düzenlenen Anma Günü bombalaması (1987)
  • Barış Süreci başladı (1988)
  • Operasyon Flavius, Milltown Mezarlığı saldırısı ve Onbaşı cinayetleri (1988)
  • Britanya hükümeti tarafından yürürlüğe konulan yayın kısıtlamaları (1988)
  • Bishopsgate bombalaması (1993)
  • Downing Street Deklarasyonu (1993)
  • Birinci Geçici IRA ateşkesi (1994)
  • Yayın kısıtlamaları kaldırıldı (1994)
  • Sedakatçilerin ateşkesi (1994)
  • Docklands bombalaması (1996)
  • Manchester bombalaması (1996)
  • İkinci Geçici IRA ateşkesi (1997)
  • Sorunların sonuna işaret eden Hayırlı Cuma Anlaşması (1998)
  • Meclis seçimleri gerçekleştirilir, Sosyal Demokrat İşçi Partisi ve Ulster Birlik Partisi en çok sandalye kazanır (1998)
  • Gerçek IRA tarafından düzenlenen Omagh Bombalaması (1998)
Siyasi partiler
Birlikçi partiler
Milliyetçi partiler
Toplumlararası partiler
Tarihsel olarak önemli partiler
  • Milliyetçi Parti
  • Kuzey İrlanda İşçi Partisi
  • Protestan Birlik Partisi
  • Vanguard Birlikçi İlerici Partisi
  • Kuzey İrlanda Kadın Koalisyonu
  • Halkın Demokrasisi
  • Cumhuriyetçi İşçi Partisi
  • Anti H-Blok
  • İrlanda Bağımsızlık Partisi
Commons'ta The Troubles
Taslak simgesiİrlanda ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin