Ulvi Uraz
Ulvi Uraz | |
|---|---|
| Doğum | 13 Şubat 1921(1921-02-13) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 25 Mayıs 1974 (53 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Milliyet | Türk |
| Eğitim | Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü |
| Meslek | Oyuncu, yönetmen |
| Evlilik | Selçuk Uraz |
Ulvi Uraz (13 Şubat 1921, İstanbul - 25 Mayıs 1974, İstanbul), Türk tiyatro, sinema oyuncusu[1] ve yönetmenidir. Kurduğu topluluklarda Türk tiyatrosunun birçok tanınmış oyuncusunu yetiştirmiştir.
Hayatı
Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümünü 1943'te bitirdi. Aynı yıl Tatbikat Sahnesi'nde Shakespeare'in Julius Caesar oyununda sahneye çıktı. 1948'de Ahmet Kutsi Tecer'in Köşebaşı oyunundaki "Beybaba" yorumuyla dikkati çekti. 1949'a değin Tatbikat Sahnesi'nde, daha sonra da Ankara Devlet Tiyatrosu'nda çalışırken bir yandan da konservatuvar da ders verdi.
1953'te eşi piyanist Selçuk Uraz ile birlikte devlet tarafından Fransa'ya gönderildi. Geri dönüşlerinde Türkiye Komünist Partisi (TKP) üyesi oldukları gerekçesiyle tutuklandılar. Uraz, serbest kaldıktan sonra, 1958'de Dormen Tiyatrosu'nda André Roussin'in Ninasında yeniden sahneye çıktı ve bu oyundaki yorumuyla İlhan İskender Armağanı'nı kazandı. 1959'da İstanbul Şehir Tiyatroları'na geçti ve Muhsin Ertuğrul'un sahneye koyduğu Hamlet'te Polonius rolünü oynadı. Daha sonra Dost Oyuncular adını verdiği kendi topluluğunu kurdu ve 1961'de Haldun Taner'den Günün Adamı ve Eugène Marin Labiche'ten Para İsteme Benden oyunlarıyla perdelerini açtı. Topluluk etkinliklerini daha sonra Ulvi Uraz Tiyatrosu adıyla sürdürdü.
Uraz, 1965'te, Haldun Taner'in Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım oyunundaki "Vicdani" rolüyle ikinci kez İlhan İskender Armağanı'nı kazandı. Site Tiyatrosu ve Küçük Sahne'de oyunlar sahneleyen topluluğun, Uraz'ın sahneye çıktığı öteki oyunları arasında Oktay Rifat'tan Zabit Fatma'nın Kuzusu (1965) ve Rıfat Ilgaz'dan Hababam Sınıfı (1966) sayılabilir. Topluluk Uraz'ın ölümünden kısa bir süre önce dağıldı.
Özellikle Türk yazarlarının oyunlarının sahnelenmesini destekleyen Uraz, ayrıntılara yönelik oyun tarzıyla hem karakter rollerinde, hem de komedi rollerinde başarılı olmuştu. Başlangıçta Devlet Tiyatrosu'nda karakter rolleriyle tanınmış, İstanbul'a gittikten sonra da yumuşak ve ölçülü oyunuyla iyi bir komedi sanatçısı olduğunu kanıtlamıştı.
Uraz, tiyatro sanatçılığının yanı sıra sinema oyuncusu olarak da çalışmıştı. 1960'ta Denize İnen Sokak filmindeki rolüyle İzmir Belediyesi'nin Fuar Ödülü'nü kazanmış, Yarın Bizimdir filmindeki rolüyle de 1964 Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde "En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu" seçilmişti. Rol aldığı öteki filmler arasında Dişi Kurt (1961), Yarın Bizimdir (1963) ve Murtaza (1966) sayılabilir.
Ölümü ve sonrası
25 Mayıs 1974 tarihinde hayatını kaybetti. Kabri Aşiyan Mezarlığı'ndadır.
Uraz'ın ölümünden sonra eşi Selçuk Uraz tarafından her yıl en iyi yönetmene ve oyuncuya verilmek üzere Ulvi Uraz Tiyatro Ödülleri konmuştur.
Tiyatro oyunları
- xxxx: Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparın: Haldun Taner - Ulvi Uraz Tiyatrosu
- 1949: Küçük Şehir: Cevat Fehmi Başkut - Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1949: Scapin'in Dolapları: Molier - Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1949: Tüccar: Platus - Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1949: Yalancı: Carlo Goldoni - Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1950: Hamlet: William Shakespeare - Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1950: Melekler ve Şeytanlar (oyun): Nazım Kurşunlu - Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1952: Tersyüz: Galip Gürhan - Ankara Devlet Tiyatrosu
Filmografisi
- 1959: Kalpaklılar
- 1959: Tütün Zamanı
- 1959: Zümrüt
- 1960: Civanmert
- 1960: Denize İnen Sokak
- 1961: Güneş Doğmasın
- 1961: Kabadayılar Kralı
- 1961: Naylon Leyla
- 1961: Özleyiş
- 1961: Tenten Istanbul'da
- 1962: Dilberler Yuvası
- 1962: Geçti Buranın Pazarı
- 1962: Kelle Koltukta
- 1962: Kısmetin En Güzeli
- 1962: Mevlid (Süleyman Çelebi)
- 1962: Sahte Nikah
- 1962: Şehvet Uçurumları
- 1963: Aşk Hırsızı
- 1963: Azrailin Habercisi
- 1963: Bir Hizmetçi Kızın Hatıra Defteri
- 1963: Dişi Kurt
- 1963: Kamil Abi
- 1963: Leyla ile Mecnun Gibi
- 1963: Menekşe Gözler
- 1963: Rüzgâr Zehra (Sünger Avcıları)
- 1963: Rüzgârlı Tepe
- 1963: Yakılacak Kitap
- 1963: Yarın Bizimdir
- 1964: Günah Kadınları
- 1964: Döner Ayna
- 1964: Gel Barışalım
- 1964: Hostes Hanım
- 1964: Manyaklar Köşkü
- 1964: Son Tren
- 1966: Göklerdeki Sevgili
- 1966: Murtaza
Ödüller
Kaynakça
- ^ "TSA' da Ulvi Uraz". tsa.org.tr. 18 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2023.
Dış bağlantılar
- (IMDb'de Ulvi Uraz) 19 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- (Türk Sineması Araştırmaları web sitesinde Ulvi Uraz Filmografisi) 2 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- https://en.unifrance.org/directories/person/394600/ulvi-uraz 2 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- https://www.sabah.com.tr/ulvi-uraz-kimdir 5 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- https://www.findagrave.com/memorial/30444133/ulvi-uraz 2 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
