Christiaan Splinter

Abraham Christiaan ("Christiaan") Splinter (Leiden, 20 september 1879[1] - Amsterdam, 25 maart 1923) was een Nederlands schaker.

Levensloop

Abraham Christiaan Splinter was het tweede kind van Johanna Antoinetta Smit (1851-1900)[2] en Jacob Splinter (1852-1929), kruidenier van het huis De Gouden Bal[3] aan de Mare, te Leiden.[4] Hem ging Suze voor en hij werd gevolgd door Jeanne Antoinette ("Antoinette") (1881-1932).

Schaakcarrière

Christiaan kreeg het schaken vermoedelijk van huis uit mee: vader Splinter schaakte en was lid van schaakgezelschap Palamedes. Zijn zus Suze moet er ook door aangestoken zijn. De eerste vermeldingen van de Splinters in de kranten zijn hun veelvuldig ingezonden (correcte) oplossingen van schaakpuzzels in de krant. Vooral Christiaan lijkt er bedreven in.

Christiaans vroegste vermeldenswaardige prestatie aan het schaakbord dateert van 1896 toen hij als 17-jarige tegen de vermaarde Wilhelm Steinitz - laatstgenoemde speelde in Leiden een simultaan van 28 partijen - als een van slechts vier spelers remise wist te maken. Steinitz won alle overige partijen.[5]

In de reguliere bondswedstrijden speelde hij dat jaar in de 2e klasse.[6] Hij speelde ook clubmatches. Hij was in elk geval van 1898[7] tot 1913[8] lid van het Leidsche Schaakgenootschap. In 1906 speelde hij in de Nederlandse hoofdklasse en won in een bondswedstrijd eind oktober dat jaar in Alkmaar de tweede plaats achter Strick van Linschoten.[9]

Simultaan schaakwedstrijd van Emanuel Lasker in een van de zalen van De Kroon, tegenwoordig Brinkman aan de Grote Markt, Haarlem. Splinter zat aan een van de 25 schaakborden.

Lasker speelde in 1909 te Haarlem een simultaan tegen 25 borden, waaronder Christiaan Splinter. Splinter (inmiddels 30 jaar oud en woonachtig in Haarlem) won zijn partij.[10]

Met een Edo-rating dat rond de 2000 schommelde,[11] was Christiaan dan ook een verdienstelijke schaker en zijn prestaties gingen niet ongemerkt.[12] Twaalf jaar na zijn voortijdige overlijden in 1923[13] wordt hij gedurende de viering van het 40-jarige bestaan van de vereniging herinnerd als een van "een aantal spelers, die in de Nederl. Schaakwereld een zeer goeden klank gehad hebben of nog hebben."[14]

Varia

Een curiositeit is dat, een enkele vermelding als "De Splinters waren bij LSG geen vreemden"[15] daargelaten, het feit dat drie leden, waarvan een vrouw - indertijd nog hoogst ongebruikelijk - uit hetzelfde gezin verdienstelijk schaakten, nauwelijks noemenswaardig leek te zijn. Het kon zomaar voorkomen dat in dezelfde publicatie de namen A.C. en S.M. Splinter genoemd werden zonder dat de link gelegd werd.[16]

Externe link

  • Enkele partijen van A.C. Splinter op chessgames.com
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Zoek op personen:A.C. Splinter. www.erfgoedleiden.nl. Gearchiveerd op 11 augustus 2021. Geraadpleegd op 12 augustus 2021.
  2. Zoek op personen: Johanna Antoinetta Smit. www.erfgoedleiden.nl. Gearchiveerd op 11 augustus 2021. Geraadpleegd op 11 augustus 2021.
  3. Verhaal: 'De Gouden Bal'. www.erfgoedleiden.nl. Gearchiveerd op 8 augustus 2021. Geraadpleegd op 8 augustus 2021.
  4. Jan Postma, De oprichting van de Leidsche Volksschaakclub (L.V.S.C). Leidse Schaakclub 'Philidor' (> september 2014). Gearchiveerd op 8 augustus 2021. Geraadpleegd op 8 augustus 2021.
  5. Wedstrijden. Het nieuws van den dag: kleine courant (19 mei 1896).
  6. Schaakspel. De Groene Amsterdammer p.5 (9 augustus 1896).
  7. Binnenland. Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond p.32 (1 februari 1898).
  8. Schaken. Leidsch Dagblad (20 maart 1913). Gearchiveerd op 12 augustus 2021.
  9. "Uit de schaakwereld" in Groene Amsterdammer (2 december 1906), p.13
  10. Abraham Christiaan Splinter wordt bij naam en toenaam genoemd in Forster, R.; Negele, M.; Tischbierek, R. (eds.) (2020) Emanuel Lasker - Volume II Choices and chances, Berlijn: Exzelsior. Deze partij is tevens op chessgames.com door te spelen. Gearchiveerd op 26 oktober 2021.
  11. Edo Ratings, Splinter, A.C.. www.edochess.ca. Gearchiveerd op 23 oktober 2021. Geraadpleegd op 13 oktober 2021.
  12. Enkele partijen van A.C. Splinter op chessgames.com in te zien.
  13. Overlijdensadvertentie. Leidsch Dagblad (28 maart 1923). Gearchiveerd op 11 augustus 2021.
  14. Jublieum Leidsch Schaakgenootschap. Leidsch Dagblad (21 maart 1935). Gearchiveerd op 12 augustus 2021.
  15. Kale Harry (?), "Schakende vrouwen" in Lof der Zotheid 1, 4e jaargang (oktober 2008). Gearchiveerd op 12 augustus 2021.
  16. Diverse artikelen. Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond (1 oktober 1903).
· · Sjabloon bewerken
Overzicht van artikelen relevant voor schaken in Nederland in de 19e eeuw
Schakers:Levi Benima · F. van den Berg · L.J. Bodding · Helvetius van den Bergh · A. Bleijkmans · Dirk Bleijkmans · Ansel Polak Daniels · Eduard Douwes Dekker (Multatuli) · Charles Dupré · Johannes Esser · Arnold van Foreest · Dirk van Foreest · Jan Heemskerk · F.G. Heijmans · Elias van der Hoeven · Jan Hulst · Frederik van Hogendorp · Hendrica Jansen · J.D. Janssen · Hermanus Kloos · Charlotte Koekebakker · Jan Willem te Kolsté · Maarten van 't Kruijs · A. de Lelie · Norman van Lennep · Antonius van der Linde · Rudolf Loman · D.R. Mansholt · H.B.D. Meijer · Christiaan Messemaker · E. Mohr · G. Mohr · C.A.E. Muller-Thijm · Naret Oliphant · Adolf Olland · Joost Pinedo · Arnoldus van Rhijn · H.B. van Rhijn · W.A. van Roggen · Christiaan Splinter · Suze Splinter · Bernardus Spoelstra · Elias Stein · J.D. Tresling · J.J. Veraart · Willem Verbeek · Julius de Vogel · Thomas Werndly · Eduard van Woelderen · Van Zuylen van Nyevelt
Verenigingen:Amsterdamsche Schaakclub · Studentenschaakvereniging Alapin · Schaakgenootschap Amersfoort · Discendo Discimus · Doesborghsche Schaakgenootschap · Delftsche Schaakclub · Haagsche Schaakgenootschap · Hilversumsch Schaakgenootschap · Leidsch Schaakgenootschap · Leidsch Studenten Schaak Gezelschap Morphy · Morphy (Leiden) · Van der Linde (Winschoten) · Messemaker 1847 · Nieuwe Rotterdamsche Schaakvereeniging · Schaakclub Utrecht · Rotterdamsch Schaakgenootschap · Schaakgezelschap Palamedes · Pallas (Deventer) · D.S.S.B.C. "Paris" · Philidor 1847 · S.G. Staunton (Groningen) · Sissa (Wijk bij Duurstede) · Strijdt met Beleid · Vereenigd Amsterdamsch Schaakgenootschap · Vermaak door Oefening · Westergoo
Tijdschriften:De Nederlandsche Palamedes · Sissa · De Schaakwereld · Morphy · Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond
Evenementen:Philidor schaakwedstrijd 1851 · Schaakwedstrijd à la Van der Hoeven 1853 · Nationale schaakwedstrijd van 1858 · Adolf Anderssen in Nederland (1861) · Schaakreunie te Utrecht (1864) · Nederlandse schaakkampioenschappen · Internationale Schaaktoernooi in Amsterdam (1889) · Eerste Internationale schaakwedstrijd in Nederland (1899)
Schaak-varianten:Shuffleschaak · Fantasieschaak · Correspondentieschaak · Simultaanspel · Blindschaak · Vierschaak
Openingen:Hollandse verdediging · De grooten gambiet · Van 't Kruijs-opening · Benima-variant
Overig:Vrouwenschaak · Arbeidersschaak · Ontstaansgeschiedenis van de Nederlandsche Schaakbond · Meijers vlaggetje · De Oranjes en het schaakspel · Biblioteca Van der Linde-Niemeijeriana · Centaur (schaakstuk)