Uitverkoren volk

Uitverkoren volk (Engels: chosen people) is een volk of een groep mensen die een speciale band zoud hebben met een godheid. Het uitverkoren volk zou een speciale door God bepaalde lotsbestemming of opdracht hebben gekregen. De term wordt met name gebruikt ter verwijzing naar de Israëlieten uit de bijbel. Ook andere volkeren hebben de aanduiding op hun eigen volk toegepast, zoals Afrikaners.

Afrikaners

Tijdens de apartheid in Zuid-Afrika beschouwde een groot deel van de blanke bevolking het Afrikaner volk als het uitverkoren volk van God. Op grond van de bijbel identificeerden zij zich met de daarin genoemde Israëlieten. De Nederduits Gereformeerde Kerk propageerde vanaf 1943 de apartheid als een "religieus te rechtvaardigen ideologie". P.J.S.G. du Plessis schreef in 1995 over William Nicol:

"Apartheid als een “religieus te rechtvaardigen ideologie” werd na 1943 gepropageerd. In dát jaar heeft de Raad van de Nederduitse Gereformeerde Kerk besloten dat er Bijbelse gronden voor apartheid zijn. Op grond hiervan heeft een groot deel van het Afrikaner volk zich als het uitverkoren volk van God beschouwd, omdat zij zich met het oude Israël hebben geïdentificeerd. Dit was zeer waarschijnlijk een uitvloeisel van de theologie van Abraham Kuyper."[1]

Als dogma en ideologie van de NG Kerk gold dat de Afrikaners een door God 'uitverkoren volk' waren en dat rassenscheiding Gods wil was. Dit waren fundamentele leerstellingen van het Afrikaanse christelijke nationalisme.[2]

Uitverkorenen in het christendom

Binnen bepaalde christelijke stromingen wordt geloofd dat God volgens de predestinatieleer of voorverordinering al aan het begin der tijden voor alle eeuwigheid heeft vastgelegd, welke mensen zijn uitverkoren om te worden gered voor de zekere toekomstige ondergang van de mensheid. Dit wordt het besluit van verkiezing genoemd. Iemand die is uitverkoren wordt een uitverkorene genoemd.

Uitverkorenen in mythologie, sprookjes en films

Het concept van de uitverkorene is ook terug te vinden in de mythologie en in sprookjes waar een held vaak een eeuwenoud probleem weet op te lossen die niemand hem ooit heeft voorgedaan. Voorbeelden van dit soort van verhalen over uitverkorenen zijn onder meer: Jason en de Argonauten en Sprookje van iemand die erop uittrok om te leren griezelen. Dit thema is ook erg populair in Oosterse vechtfilms (Kung fu) en filmreeksen zoals The Matrix (The One).

· · Sjabloon bewerken
Epiek & narratologie
Genres epiek & tekstsoort:anekdote · ballade · broodjeaapverhaal · epos · fabel · gedicht · genre · inleiding · kort verhaal · legende · literair genre · mythe · novelle · orale traditie · parabel · raamvertelling · reisverhaal · roman · saga · sage · sprookje · sterk verhaal · tekstsoort · thriller · verhaal · vignet · volksballade · volksverhaal
Verloop & verhaallijn:catharsis · cliffhanger · climax · deus ex machina · drie-actstructuur · epiloog · expositie · fabel · gebeurtenis · handeling · plot · plotpoint · proloog · rode draad · scène · setup · startplotscène · synopsis · tekstverband · verhaallijn
Begin & einde:ab ovo · in medias res · incipit · openingsscène · openingszin · terminus
Personage:aangever · alter ego · alteriteit · antagonist · antiheld · bijfiguur · bijrol · booswicht · byroniaanse held · deuteragonist · flat character · held · hoofdpersoon · hoofdrol · personage · karakter · protagonist · round character · schurk · tritagonist · typetje · uitverkorene · underdog
Spanning:cliffhanger · spanning
Vertelperspectief & -instantie:afwisselend perspectief · auctoriële verteller · focalisatie · gedramatiseerd · homodiëgetisch · heterodiëgetisch · ik-perspectief · onbetrouwbare verteller · personele verteller · rhema · voice-over
Motief & thema:abstract en concreet motief · isotopie · leidmotief · motto · thema · topos
Tijd & ruimte:dystopie · eenheidsconventie · fictief universum · flashback · flashforward · mise en abyme · opschuivende tijdlijn · parallel universum · praesens historicum · tijdverruiming · verteltijd · vertelde tijd
Stijl & verteltechniek:directe rede · dramatische ironie · indirecte rede · red herring · shooting the messenger · register · stijl · stijlfiguur · stream of consciousness · suspension of disbelief · show, don't tell · verteltechniek · vrije indirecte rede
Scenario:premisse → synopsistreatment → scenario → filmdraaiboek → storyboard
Stijlperiode:middeleeuwen · renaissance · maniërisme · barok · verlichting · sentimentalisme · preromantiek · romantiek · realisme · impressionisme · naturalisme · neoromantiek · symbolisme · expressionisme · constructivisme · dadaïsme · surrealisme · nieuwe zakelijkheid · magisch realisme · existentialisme · vijftigers · modernisme · postmodernisme
Studie:communicatiemodel · driehoek van Petersen · literaire kritiek · narratologie · topische vragen · verhaalanalyse
Lijsten:Literair begrip · Literatuur van A tot Z
Bronnen, noten en/of referenties
  1. William Nicol - praktiese gelowige in diens van die Kerk. Samenvatting proefschrift van P.J.S.G. du Plessis, Skrif en Kerk, Jrg 16, nr 1 (1995): p. 291–309.
    p. 293: "Apartheid as 'n "religiously justifiable ideology" word na 1943 gepropageer. In dié jaar het die Raad van Ned Geref Kerke besluit dat daar Bybelse gronde vir apartheid is. Hiervolgens het 'n groot deel van die Afrikanervolk hulle as die uitverkore volk van God beskou, omdat hulle hulle met ou Israel geïdentifiseer het. Dit was heelwaarskynlik die uitvloeisel van die teologie van Abraham Kuyper."
  2. The Super-Afrikaners — Inside the Afrikaner Broederbond. Ivor Wilkins en Hans Strydom. Zie de Introduction van Max du Preez, ed. 2012 (p. xiii-xxxii); Jonathan Ball, 1978. ISBN 9780868500089.
    p. xvi: "Church dogma and ideology were framed to promote the ideas of Afrikaners as a 'chosen people' and of racial segregation as God's will: these were fundamental tenets of Afrikaner Christian Nationalism."