Język niemiecki w Pensylwanii

Pennsilfaanisch Deitsch
Pennsylvania Dutch
Obszar

Stany Zjednoczone, Kanada

Liczba mówiących

ok. 300 tys.

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 6b zagrożony↗
Kody języka
ISO 639-2 gem
ISO 639-3 pdc
IETF pdc
Glottolog penn1240
Ethnologue pdc
SIL PDC
Występowanie
Ilustracja
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Wikipedia w języku pensylwańskim
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język niemiecki w Pensylwanii, język pensylwański (Pennsilfaani-Deitsch lub Pennsylvania Dutch) – odmiana języka niemieckiego, którą posługują się amisze w stanach Pensylwania, Ohio i Indiana oraz w kanadyjskim Ontario.

Powstanie i rozwój

Aby uchronić się przed prześladowaniami religijnymi w XVII i XVIII wieku, grupa protestanckich wspólnot, takich jak mennonici czy pietyści, przeniosła się do Ameryki Północnej. Większość z nich pochodziła z Nadrenii, mniejsze grupy również ze Szwajcarii, Badenii i Wirtembergii. Migracja nasiliła się po roku 1710. Wówczas można było jeszcze rozróżnić na terenie Pensylwanii kilka dialektów języka niemieckiego: bawarski, alemański i szwabski. Od około 1775 roku zaczął się kształtować jeden język powstały z tych dialektów i różniący się od języka niemieckiego używanego w Europie.

Jest językiem zagrożonym wymarciem, gdyż młodzi ludzie wykazują nikłe zainteresowanie nim. Większość osób starszych sprawnie włada odmianą literacką języka niemieckiego, używa się jej bowiem podczas niedzielnych nabożeństw. Na co dzień językiem pensylwańskim posługują się tylko ortodoksyjni członkowie wspólnoty. Jednym z niewielu dzieł, jakie można przeczytać w tym języku, jest Biblia, przetłumaczona w latach dziewięćdziesiątych XX w.

Zobacz też

  • p
  • d
  • e
wschodniogermańskie †
zachodniogermańskie
północnogermańskie
  • Język pragermański nie jest językiem germańskim, ale przodkiem wszystkich języków germańskich
  • p
  • d
  • e
Rozwój
W krajach niemieckojęzycznych
W innych krajach
Język dolnoniemiecki[D]
Dialekty zachodniodolnoniemieckie
  • dialekt północnodolnosaksoński
  • dialekt westfalski[A]
  • dialekt ostfalski
Dialekty wschodniodolnoniemieckie
Język wysokoniemiecki
D. środkowoniemieckie
D. zachodniośrodkowoniemieckie
Dialekt środkowofrankoński
Dialekt reńsko-frankoński
D. wschodniośrodkowoniemieckie
D. górnoniemieckie
Dialekt wysokofrankoński
  • gwary wschodniofrankońskie
  • gwary południowofrankońskie
Dialekt bawarski[A]
  • gwary północnobawarskie
  • gwary środkowobawarskie
  • gwary południowobawarskie
Dialekt alemański
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Kod ISO 639-3.
  2. a b Uznawany za osobny język z kodem ISO 639-1.
  3. Nie mylić z językiem lotaryńskim (oïl).
  4. Kod ISO 639-2.
Kontrola autorytatywna (język):
  • LCCN: sh85099551
  • GND: 4045104-5
  • BnF: 16621135m
  • J9U: 987007533947805171