Al-Mutasim

Abu Išak Abas al-Mutasim ibn Harun (arapski: أبو إسحاق عباس المعتصم بن هارون ʾAbū ʾIsḥāq al-Muʿtaṣim ibn Hārūn) (794 – 5. januar 842) bio je abasidski kalif koji je vladao od 833. do 842. Naslijedio je svog polubrata al-Ma'muna, a u arapskom svijetu ga se tradicionalno uzima kao primjer velikodušnog vladara.

Bio je sin kalifa Haruna al-Rašida i turske robinje. Za vrijeme al-Mamunove vladavine je 829/830. ugušio ustanak u Egiptu, te je sudjelovao u napadima na bizantska uporišta u Maloj Aziji.

Na vlast je došao nakon bratove smrti. Vladavinu mu je obilježio ustanak Babaka Horamdina u Perziji, koga je uspješno ugušio, kao i nastavak rata s Bizantom. U njemu je Al-Mutasim zabilježio velike uspjehe, među kojima se ističe pobjeda u bitci kod Anzena te osvajanje Amoriona u Maloj Aziji 838. koje je diskreditiralo bizantskog cara Mihaila II i njegovu ikonoboračku politiku. Iste godine je Al-Mutasim likvidirao svog nećaka Al-Abbas ibn al-Ma'muna, koji ga je pokušao svrgnuti.

Al-Mutasim je svoju vlast, nastojao učvrstiti oslanjajući se na robove-vojnike turskog porijekla koji će poslije biti poznati kao gulami i imati značajan uticaj na kasnije abasidske i bliskoistočne vladare. Nezadovoljstvo arapske vojske i građana Bagdada je al-Mutasima potakla da 836. godine premjesti prijestolnicu u Samaru. Kao i njegovi prethodnici, podržavao je nauku i angažirao znamenitog učenjaka al-Kindija da bude tutor njegovom sinu.

Umro je 842. i naslijedio ga je sin Al-Wathiq.

Izvori

Literatura

• Muhammad ibn Jarir al-Tabari, History v. 32 "The Reunification of the Abbasid Caliphate," SUNY, Albany, 1987; v. 33 "Storm and Stress along the Northern frontiers of the Abbasid Caliphate," transl. C.E. Bosworth, SUNY, Albany, 1991
• E. de la Vaissière, Samarcande et Samarra. Elites d'Asie centrale dans l'empire Abbasside, Peeters, 2007 [1] Arhivirano 2019-08-16 na Wayback Machine-u
• Norwich, John J. (1991). Byzantium: The Apogee. Alfred A. Knopf, Inc.. ISBN 0-394-53779-3.