Striknin

Striknin

Diğer adlar Strychnidin-10-one
Tanımlayıcılar
CAS numarası	57-24-9
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü
ChEBI	CHEBI:28973
ChemSpider	389877
ECHA InfoCard	100.000.290
KEGG	C06522
PubChem CID	441071
UN numarası	1692
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID6023600
SMILES O=C7N2c1ccccc1[C@@]64[C@@H]2[C@@H]3[C@@H](OC/C=C5\[C@@H]3C[C@@H]6N(CC4)C5)C7
Özellikler
Görünüm	Beyaz veya yarı saydam kristal ya da kristal tozu, kokusuz, acı tada sahip
Yoğunluk	1.36 g cm−3
Erime noktası	543 K (270 °C)
Kaynama noktası	557−559 K (284−286 °C)
Çözünürlük (su içinde)	0.02% (20°C)[1]
Asitlik (pKa)	8.25[2]
Tehlikeler
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)	0.5 mg/kg (köpek, oral) 0.5 mg/kg (kedi, oral) 2 mg/kg (fare, oral) 16 mg/kg (sıçan, oral) 2.35 (sıçan, oral)[3]
NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen)	TWA 0.15 mg/m3[1]
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Striknin, Nux vomica ağacından üretilen zehirli madde. Hayvan hakları kuruluşlarının karşı çıkmasına kadar sokak hayvanlarının itlafında kullanıldı. Formülü C₂₁ H₂₂ N₂ O₂ 'dir

Organik hücreleri bozarak harâb eden zehirli bir alkaloid. Az miktarda kullanıldığında tıpta ilâç olarak istifâde edilir. Striknin, Hindistan'da yetişen kargabüken (Strychnos nux-vomica) ağacının tohumlarından elde edilir.

Striknin, teknik olarak gelişmemiş topluluklarda, okların ucuna sürülmek sûretiyle avlanma ve düşmana karşı müdâfaa maksadıyla kullanılır. Tıp ve veteriner hekimliğinde 1–2 mg dozlar hâlinde uyarıcı olarak kullanılmaktadır. 5–10 mg kadar kullanılması hâlinde omirilikte tahriş yapar. 30 mg doz kat'î ölüme yeter miktardır. Striknin ağızdan veya enjeksiyon yoluyla alınır alınmaz hemen kana geçer. Zehirlenme belirtileri, 20 dakika sonra merkezî sinir sisteminin striknin etkisi altında kalmasıyla başlar. Sırt sertleşir, kaslarda seğirme görülür ve kusma meydana gelir. Ölüm, çok kusma ve yorgun düşmek sebebiyle olur. Striknin zehirlenmelerine karşı mîde yıkanması, oksijen teneffüsü iyidir.

Strikninin formülü 1817 senesinde, Fransız kimyâgeri P. Pelletier veJ. Caventou tarafından bulunmuş ve kesin sonuca 1939 senesinde varılmıştır. Molekül formülü C21H22N2O2 olan striknin 290 °C'de erir. Alkolde ve kloroformda kolayca, suda tedrici olarak çözülür. En çok bulunan tuzları nitrat, sülfat ve hidroklorittir.

Kaynakça

1. ^ ^{a b} Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; PGCH isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
2. ^ Everett, A. J.; Openshaw, H. T.; Smith, G. F. (1957). "The constitution of aspidospermine. Part III. Reactivity at the nitrogen atoms, and biogenetic considerations". Journal of the Chemical Society. ss. 1120-3. doi:10.1039/JR9570001120. 
3. ^ "Strychnine". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH). Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)