Zef Zorba

Zef Zorba (Kotor, 1920. – Skadar, 1993.)^[1], albanski dramatičar, pjesnik, prozaik i kazališni redatelj.

Biografija

Rođen je u Crnoj Gori u porodici albanskog trgovca, sin Jaka Zorbe (1877-1946) i Elene Skanjeti. Otac mu je poznavao srpskohrvatski, talijanski i francuski. Godine 1924. porodica je se vratila u Albaniju, otac je bio gradonačelnik naselja Gur i Zi u okrugu Skadar (1925-1928) a kasnije upravnik čuvenog restorana Kafja e Madhe u Skadru.^[2] Gimnaziju je završio u Skadru, a zatim je 1941. započeo studij političkih nauka na Fakultetu društvenih nauka u Sveučilišta u Padovi^[1].

Ratni događaji su ga natjerali da prekine studij i 1943. godine se vrati u Skadar, gdje je radio u banci^[3]. Godine 1945. počeo je raditi kao ravnatelj doma kulture u Skadru. Tu je napravio prvi pokušaj na domaćim pozornicama da predstavi drame Gjergja Fishte i Henrika Ibsena, koje komunističke vlasti nisu prihvatile^[1]. Uhićen u septembru 1946. pod optužbom za neprijateljsku propagandu i agitaciju, te iz tih razloga je proveo sljedećih pet godina u zatvorima i radnim logorima^[3].

Otpušten 1951. godine. Preuzeo je posao računovođe koji je obavljao do umirovljenja 1980. godine^[1]. Njegova supruga je bila Terezin Pali, imali su dvije kćeri, Elenu i Luçiju.^[4]

Djelo

Zef Zorba se ubraja među klasike albanske poezije. No njegov književni rad je prošao skoro neprimjećen, otkriven je tek u januaru 1993.^[1] i prvi put je objavljen 1994., nakon njegove smrti.^[1]

Osim Buzë të ngrira në gaz (Usne zaleđene igrom), Zorba je iza sebe ostavio i drame, libreta, eseje i studije o albanskoj književnosti, kao i prijevode talijanske poezije (Montale, Ungaretti, Quasimodo). Godine 1996. posthumno mu je dodijeljena nagrada Martin Camaj.^[4]

U decembru 2007. na pozornici kazališta Migjeni u Skadru održana je premijera Zorbine drame Klithma ne Debore (Krik u snijegu). Autor je dvaju opernih libreta, Teuta i Rozafa, tekstova pjesama na glazbu Prenka Jakove.

Književni rad

• Buzë të ngrira në gaz (Tirana 1994)
• Klithma në Dëborë
• Teuta
• Rozafa

Povezano

• Albanska književnost

Bilješke

Izvori

Bibliografija