Afatynib

Afatynib

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) (2E)-N-(4-(3-chloro-4-fluoroanilino)-7-(((3S)-oksolan-3-ylo)oksy)chinazolin-6-ylo)-4-(dimetylamino)but-2-enamid Inne nazwy i oznaczenia farm. Giotrif
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C24H25ClFN5O3
Masa molowa	485,9[1] g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	850140-72-6
PubChem	10184653
DrugBank	DB08916
SMILES CN(C)CC=CC(=O)NC1=C(C=C2C(=C1)C(=NC=N2)NC3=CC(=C(C=C3)F)Cl)OC4CCOC4
InChI InChI=1S/C24H25ClFN5O3/c1-31(2)8-3-4-23(32)30-21-11-17-20(12-22(21)34-16-7-9-33-13-16)27-14-28-24(17)29-15-5-6-19(26)18(25)10-15/h3-6,10-12,14,16H,7-9,13H2,1-2H3,(H,30,32)(H,27,28,29)/b4-3+/t16-/m0/s1 InChIKey ULXXDDBFHOBEHA-CWDCEQMOSA-N
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Selleckchem [dostęp: 2020-10-25] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Zwroty H H302, H400 Zwroty P P273 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[2] 1 0 0
Klasyfikacja medyczna
ATC	L01EB03
Stosowanie w ciąży	kategoria D[3]
Farmakokinetyka Okres półtrwania 37 h[4] Wiązanie z białkami osocza i tkanek 95%[4] Metabolizm brak[4] Wydalanie 4,3% z moczem, 85,4% z kałem[4]
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania doustna Objętość dystrybucji 4500 l[5]
Multimedia w Wikimedia Commons

Afatynib (łac. afatinibum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, inhibitor kinazy tyrozynowej, wskazany do leczenia dorosłych pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuca, miejscowo zaawansowanym lub z przerzutami, z aktywującą mutacją receptora nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR).

Mechanizm działania

Afatynib jest inhibitorem receptorów EGFR, HER2 i HER4, z którymi wiąże się kowalencyjnie z cysteiną w pozycji odpowiednio 797, 805 i 803^[6][7]. Po związaniu się z receptorem trwale zahamowuje aktywność ich kinazy tyrozynowej^[6][7]. Powoduje to zmniejszenie autofosforylacji i transfosforylacji wewnątrz dimerów ErbB i zahamowanie przekazywania sygnału ze wszystkich receptorów rodziny ErbB^[8][6][7]. Afatynib hamuje wzrost komórek oraz indukuje apoptozę komórek raka niedrobnokomórkowego płuc, raka sutka, raka trzustki, raka jelita grubego, raków płaskonabłonkowych głowy i szyi oraz pozostałych nowotworów złośliwych, w których występuje mutacja receptorów rodziny ErbB^[7],

Zastosowanie

Europa

• leczenie dorosłych pacjentów nieleczonych wcześniej lekami z grupy inhibitorów kinazy tyrozynowej receptora naskórkowego czynnika wzrostu (TKI EGFR) z niedrobnokomórkowym rakiem płuca miejscowo zaawansowanym lub z przerzutami, z aktywującą mutacją (mutacjami) receptora nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR)^[4]

Stany Zjednoczone

• leczenie pierwszego rzutu niedrobnokomórkowego raka płuca z przerzutami oraz z mutacjami receptora nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR) nie powodującymi oporności na afatynib^[9]
• leczenie drugiego rzutu płaskonabłonkowego raka płuca w przypadku progresji po leczeniu opartym na kompleksach platyny^[9]

Afatynib znajduje się na wzorcowej liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Model Lists of Essential Medicines) (2019)^[10].

Afatynib jest dopuszczony do obrotu w Polsce (2020)^[11].

Działania niepożądane

Afatynib może powodować następujące działania niepożądane u ponad 10% pacjentów: zanokcica, zmniejszenie łaknienia, krwawienie z nosa, biegunka, zapalenie jamy ustnej, wysypka, świąd, suchość skóry^[4]. Natomiast u ponad 1% pacjentów: zapalenie pęcherza moczowego, odwodnienie, hipokaliemia, zaburzenia odczuwania smaku, zapalenie spojówek, zespół suchego oka, katar, dyspepsja, zapalenie warg, erytrodyzestezja dłoniowo-podeszwowa, kurcze, niewydolność nerek, gorączka, zmniejszenie masy ciała oraz zwiększenie aktywności aminotransferazy asparaginianowej oraz aminotransferazy alaninowej^[4].

Dawkowanie

Afatynib powinien być przyjmowany na czczo^[3]. W przypadku przyjmowania leku z wysokotłuszczowym posiłkiem jego wchłanianie ulega istotnemu zmniejszeniu (C^max zmniejsza się o 50%, AUV o 39%)^[3].

Zalecane dawkowanie wynosi 40 mg (2 tabletki) na dobę^[4]. W przypadku dobrej tolerancji (czyli brak biegunki, wysypki skórnej, zapalenia jamy ustnej i innych działań niepożądanych stopnia > 1 według skali objawów niepożądanych CTCAE można rozważyć zwiększenie dawki do 50 mg w ciągu pierwszych 21 dni^[4].

W przypadku wystąpienia objawów niepożądanych (według skali CTCAE) stopnia 1 i 2 nie ma potrzeby wdrożenia przerwy w leczeniu ani też redukcji dawki^[4]. W przypadku wystąpienia objawów stopnia 2 przedłużających się lub niemożliwych do zniesienia (biegunka trwającej > 48 godzin i (lub) wysypka trwającej > 7 dni) lub też stopnia > 2 należy przerwać leczenie do czasu uzyskania stopnia co najmniej 1, a wznowienie terapii powinno być w dawce zmniejszonej o 10 mg^[4]. Jeżeli pacjent nie toleruje dawki 20 mg na dobę, należy rozważyć zakończenie leczenia^[4].

Przypisy