Chaba

Chaba
ilustracja
faraon Egiptu
Dane biograficzne
Dynastia

III dynastia

Miejsce spoczynku

piramida Chaba (?)

Multimedia w Wikimedia Commons

Chaba – władca starożytnego Egiptu z III dynastii.

Lata panowania

  • 2663–2657 p.n.e. (Kwiatkowski)
  • 2603–2600 p.n.e. (Tiradritti, De Luca)

Lata panowania tego władcy są bardzo niepewne, niektórzy egiptolodzy nie podejmują się nawet ich przybliżonego określenia, podając jedynie czas panowania całej dynastii. Na Papirusie Turyńskim jego imię jest określane jako „nieczytelne” (egip. hudżefa), ten sam dokument przyznaje mu 6 lat rządów. Niepewna jest w ogóle kolejność panowania i liczba ostatnich władców z tej dynastii po Sechemchecie; wobec braku źródeł pisanych ustalenie kolejności opiera się na analizie ewolucji architektonicznej ich grobowców.

Koncepcje odnośnie do tego władcy

  • Chaba i Sanacht to ta sama osoba (Vercouter).
  • Chaba i Nebka to ta sama postać i jemu należy przypisać pałac grobowy w Hierakonpolis, dotychczas uważany za obiekt związany z Chasechemui (Swelin); Chaba to imię horusowe Nebki, w związku z tym Nebka i Sanacht to dwie różne osoby.
  • Chaba i Huni to ta sama osoba (Grimal); Chaba miało być imieniem horusowym Huniego.
Piramida Chaba

Przyjmuje się, że został pochowany w południowej, warstwowej piramidzie w Zawijet el-Arian, która prawdopodobnie nie została nigdy ukończona. Piramida ta przy podstawie o długości 84 m miała mieć 42 m wysokości. Nie jest ona prawdziwą piramidą schodkową, ale piramidą ułożoną warstwami, stąd nazwa: piramida warstwowa. W pobliskiej mastabie określanej symbolem Z-500 z okresu III dynastii, oddalonej od piramidy 200 m na północ, odkryto 8 alabastrowych naczyń z serechem Chaby.

Imię jego odnaleziono również na zabytkach z Hierakonpolis i Elefantyny.

Bibliografia

  • NicolasN. Grimal NicolasN., Dzieje starożytnego Egiptu, AdamA. Łukaszewicz (tłum.), Warszawa: PIW, 2004, s. 75–76, ISBN 83-06-02917-8, OCLC 749417518 .
  • BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów, Warszawa: Iskry, 2002, s. 97–98, ISBN 83-207-1677-2, OCLC 830308044 .
  • Schneider Th. „Leksykon faraonów”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2001, s. 99, ISBN 83-01-13479-8.
  • Tiradritti F., De Luca A. „Skarby egipskie”, Muza SA, Warszawa, s. 24, ISBN 83-7200-635-0.
  • p
  • d
  • e
Od okresu predynastycznego do Pierwszego Przejściowego (przed ok. 3150–2133)
Okres
Dynastia
  • Faraonowie
Predynastyczny
(przed ok. 3150)
0
Wczesnodynastyczny
(ok. 3150–2686)
I
II
Stare Państwo
(ok. 2686–2181)
III
IV
V
VI
1. Przejściowy
(ok. 2181–2133)
VII
  • Neferkare (młodszy)
  • Neferkare Nebi
  • Dżedkare Szemai
  • Neferkare Chendu
  • Merienhor Neferkamin
  • Nikare
  • Neferkare Tereru
  • Neferkahor
VIII
  • Uadżkare Pepisonbe
  • Neferkamin Anu
  • Kakare Ibi
  • Neferkare
  • Neferkauhor Kapuibi
  • Neferirkare
IX
  • Meribre Cheti I
  • Neferkare Nebkaure
  • Cheti II
  • Setut
X
  • Merihathor
  • Neferkare
  • Uachare Cheti III
  • Merikare
  • Nebkaure Cheti IV
Średnie Państwo i Drugi Okres Przejściowy (ok. 2133–1567)
Okres
Dynastia
  • Faraonowie
Średnie Państwo
(ok. 2133–1786)
XI
XII
2. Przejściowy
(ok. 1786–1567)
XIII
  • Wegaf
  • Amenemhat V
  • Sekhemre Khutawi
  • Amenemhat VI
  • Sehetepibre
  • Iufeni
  • Amenemhat VII
  • Nebnun Semenkare
  • Hornedjheriotef
  • Sobekhotep I
  • Nedjemibre
  • Sebekhotep I
  • Reniseneb
  • Hor I
  • Amenemhat VIII
  • Amenemhat IX Sebekhotep II
  • Chendżer
  • Imiramesha (albo Mermesha)
  • Antef IV (albo Intef IV)
  • Set I
  • Panteni
  • Ameni Kemau
  • Ibi
  • Aakeni
  • Sobekhotep III
  • Neferhotep I
  • Sahathor
  • Sobekhotep IV
  • Sobekhotep V
  • Iaib
  • Ai I
  • Sobekhotep VI
  • Ini
  • Sankhenre Suadjetu
  • Ined
  • Neferhotep II
  • Hori (albo Hor II)
  • Sobekhotep VII
  • Didumes
  • Ibi
  • Se(?)kare
  • Senebmiu
  • Sekhaenre
  • Merkheperre
  • Merikare
  • Senweseret IV (albo Sesostris IV)
  • Montuemsaf
  • Neferhotep III
  • Mentuhotep V
  • Nerkare
  • Wesermontu
  • Sobekhotep VIII
  • Ini
  • Mentuhotep VI
  • Senaib
  • Sobekhotep IX
  • Wepwawetemsaf
  • Hor Meritaui
  • Sebekai
  • Khuiiker
XIV
  • Nehesi
  • Khatire
  • Nebfawre
  • Sehebre
  • Meridjefare
  • Sewadjkare II
  • Nebdjefare
  • Wbenre
  • (?)djefare
  • (?)wbenre
  • Awtibre
  • Herwibre
  • Nebsenre
  • Sekheperenre
  • Djedkherure
  • Sankhibre
  • Kanefertumre
  • Sekhem(?)re
  • Kakemetre
  • Neferibre
  • A(?)
  • Kha(?)re
  • Ankhkare
  • Semen(?)re
  • Djed(?)re
  • Senefer(?)re
  • Menibre
  • Djed(?)re
  • Inek(?)
  • I(?)
  • Ip(?)
  • Hebi
  • Aped
  • Hepw
  • Shemsu
  • Meni(?)
  • Wrkai
  • (?)kare
  • (?)kare
  • Hepu(?) (albo (?)nre)
  • (?)annati (albo (?)kare)
  • Bebnem
  • Iuf(?)
  • Seth II
  • Sinu
  • Hor III
  • Nibef
  • Penestensepti
  • Kherhemwetshepsut
  • Khuihemwet
XV
  • Maibre Szeszi/Salitis
  • Meruserre Jakobher
  • Seuserence Chain
  • Auserre Apopi
  • Nebchepeszre Apopi
  • Aakenenre Apopi
  • Aasehere Chamudi
XVI
  • Anat-Her
  • Weser-Anat
  • Semqen
  • Seket
  • Wasa (Wadj(ed))
  • Qar
  • Seneferanchre Pepi III
  • Beb-ankh
  • Nebmaatre
  • Nikare II
  • Meribre
  • Aahetepre
  • Aaneterre
  • Nebwankhre
  • Ahetepre
  • Nebweserre
  • Khaweserre
  • Khaimure
  • Yakob-baal
  • Yakobner
  • Yam
  • Amu
  • Nia(?)
XVII
Nowe Państwo i Trzeci Okres Przejściowy (ok. 1567–730)
Od Epoki Późnej do panowania rzymskiego (od 730)
Okres
Dynastia
  • Faraonowie
Epoka Późna
(730–305)
XXIV
XXV
XXVI
XXVII
XXVIII
XXIX
XXX
XXXI
Hellenistyczny
(305–30)
Argeadzi
Lagidzi
Rzymski (od 30)