Fenoksymetylopenicylina

Fenoksymetylopenicylina
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
kwas (2S,5R,6R)-3,3-dimetylo-7-okso-6-[(fenoksyacetylo)amino]-4-tia-1-azabicyklo[3.2.0]heptano-2-karboksylowy
Inne nazwy i oznaczenia
farm.

Phenoxymethylpenicillinum,
Phenoxymethylpenicillinum kalicum

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C16H18N2O5S

Masa molowa

350,39 g/mol

Wygląd

biały lub prawie biały, słabo higroskopijny, krystaliczny proszek[1][2]

Identyfikacja
Numer CAS

87-08-1
1098-87-9 (sól monosodowa)
132-98-9 (sól monopotasowa)

PubChem

6869

DrugBank

DB00417

SMILES
CC1(C(N2C(S1)C(C2=O)NC(=O)COC3=CC=CC=C3)C(=O)O)C
InChI
InChI=1S/C16H18N2O5S/c1-16(2)12(15(21)22)18-13(20)11(14(18)24-16)17-10(19)8-23-9-6-4-3-5-7-9/h3-7,11-12,14H,8H2,1-2H3,(H,17,19)(H,21,22)/t11-,12+,14-/m1/s1
InChIKey
BPLBGHOLXOTWMN-MBNYWOFBSA-N
Właściwości
Gęstość
1,441 g/cm³[2]; ciało stałe
Rozpuszczalność w wodzie
bardzo trudno[1]
w innych rozpuszczalnikach
etanol: rozpuszczalna[1]
Temperatura topnienia

120-128 °C[2][3]

logP

2,09

Kwasowość (pKa)

2,79

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanej karty charakterystyki
sól potasowa
Wykrzyknik Zagrożenie dla zdrowia
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H302, H317, H334

Zwroty P

P261, P280, P342+P311

Europejskie oznakowanie substancji
oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
Na podstawie podanej karty charakterystyki
sól potasowa
Szkodliwy
Szkodliwy
(Xn)
Zwroty R

R22, R42/43

Zwroty S

S22, S26, S36/37, S45

Numer RTECS

RY4025000

Dawka śmiertelna

LD50 822 mg/kg (świnka morska, dootrzewnowo)

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

J01 CE02

Stosowanie w ciąży

kategoria B

Farmakokinetyka
Działanie

bakteriobójcze

Procent wchłaniania

25–73% (doustnie)

Biodostępność

50–60% (doustnie)

Okres półtrwania

30–40 min

Wiązanie z białkami
osocza i tkanek

75–89%

Metabolizm

wątrobowy

Wydalanie

głównie z moczem, 32% z kałem

Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania

doustnie

Multimedia w Wikimedia Commons

Fenoksymetylopenicylina (łac. Phenoxymethylpenicillinum; V-cylina, penicylina V) – antybiotyk, należący do grupy β-laktamów, a dokładniej do penicylin naturalnych. Ma działanie bakteriobójcze dlatego najlepiej działa na bakterie w fazie aktywnego namnażania. Swoim działaniem jest bardzo podobna do benzylopenicyliny, istotną różnicą między nimi jest oporność fenoksymetylopenicyliny na kwas solny, dzięki czemu można podawać ją doustnie[4].

Mechanizm działania

Jest taki sam jak u innych antybiotyków β-laktamowych. Fenoksymetylopenicylina blokuje aktywność transpeptydaz (PBP) biorących udział w ostatnim etapie syntezy peptydoglikanu ściany komórki bakteryjnej. Lek łączy się z transpeptydazą w jej centrum aktywnym i w ten sposób blokuje jej aktywność. Komórka bakteryjna pozbawiona prawidłowo działającego enzymu nie jest w stanie syntetyzować ściany bakteryjnej i bakteria po jakimś czasie umiera.

Zakres działania

Fenoksymetylopenicylina ma zasięg działania przeciwbakteryjnego podobny do benzylpenicyliny. Jest jednak od niej 2-4 razy mniej skuteczna[5], w szczególności wobec bakterii Gram-ujemnych[6][7].

Działania niepożądane

Podobne jak u benzylopenicyliny. Najczęstszą dolegliwością są reakcje alergiczne, bardzo rzadko może wystąpić wstrząs anafilaktyczny, dlatego jeżeli wcześniej pojawiły się jakieś reakcje nadwrażliwości po podaniu jakichkolwiek penicylin stosowanie fenoksymetylopenicyliny jest przeciwwskazane[6][7].

Przypisy

  1. a b c Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0 .
  2. a b c Fenoksymetylopenicylina. [martwy link] The Chemical Database. Wydział Chemii Uniwersytetu w Akronie. [dostęp 2012-08-16]. (ang.).[niewiarygodne źródło?]
  3. Phenoxymethylpenicillin, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB00417  (ang.).
  4. Grażyna Rajtar-Cynke: Farmakologia. Wyd. II. Czelej, 2007, s. 348. ISBN 978-83-60608-77-7.
  5. Ernst Mutschler: Farmakologia i toksykologia. Wyd. II. MedPharm Polska, 2010, s. 845. ISBN 978-83-60466-81-0.
  6. a b Penicillin V Potassium tablet: Drug Label Sections. U.S. National Library of Medicine, Daily Med: Current Medication Information. [dostęp 2009-08-02].
  7. a b Sweetman S.: Martindale: The complete drug reference. Wyd. Electronic version. London: Royal Pharmaceutical Society of Great Britain and the Pharmaceutical Press, 2002.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

  • p
  • d
  • e
  • p
  • d
  • e
J01: Leki przeciwbakteryjne do stosowania wewnętrznego
J01A – Tetracykliny
J01AA – Tetracykliny
J01B – Chloramfenikole
J01BA – Chloramfenikole
J01C – Antybiotyki β-laktamowe:
penicyliny
J01CA – Penicyliny o szerokim
spektrum działania
J01CE – Penicyliny wrażliwe na β-laktamazę
J01CF – Penicyliny oporne na β-laktamazę
J01CG – Inhibitory β-laktamazy
J01CR – Połączenia penicylin z inhibitorami β-laktamazy
J01D – Pozostałe antybiotyki
β-laktamowe: cefalosporyny,
monobaktamy i karbapenemy
J01DB – Cefalosporyny I generacji
J01DC – Cefalosporyny II generacji
J01DD – Cefalosporyny III generacji
J01DE – Cefalosporyny IV generacji
J01DF – Monobaktamy
J01DH – Karbapenemy
J01DI – Inne cefalosporyny
J01E – Sulfonamidy i trimetoprym
J01EA – Trimetoprim i jego pochodne
J01EB – Sulfonamidy o krótkim
czasie działania
J01EC – Sulfonamidy o średnim
czasie działania
J01ED – Sulfonamidy o długim
czasie działania
  • sulfadimetoksyna
  • sulfalen
  • sulfametomidyna
  • sulfametoksydiazyna
  • sulfametoksypirydazyna
  • sulfaperyna
  • sulfamerazyna
  • sulfafenazol
  • sulfamazon
J01EE – Połączena sulfonamidów
z trimetoprymem i jego pochodnymi
J01F – Makrolidy, linkozamidy i
streptograminy
J01FA – Makrolidy
J01FF – Linkozamidy
J01FG – Streptograminy
J01G – Aminoglikozydy
J01GA – Streptomycyny
J01GB – Inne aminoglikozydy
J01M – Chinolony
J01MA – Fluorochinolony
J01MB – Inne
J01R – Połączenia leków
przeciwbakteryjnych
J01RA – Połączenia leków
przeciwbakteryjnych
J01X – Inne leki przeciwbakteryjne
J01XA – Antybiotyki glikopeptydowe
J01XB – Polimyksyny
J01XC – Antybiotyki o budowie steroidowej
J01XD – Pochodne imidazolu
J01XE – Pochodne nitrofuranu
J01XX – Inne